Tabat Barito

(Diugahakan matan Salayar)

Tabat Barito adalah ngaran tumbuhan nang rancak dijadiakan tatamba di Kalimantan. Akar, daun, wan cangking tanaman ngini kawa dipakai gasan batatamba imbah umurnya sudah 7,5 tahun. Tanaman ngini kawa ditamui di Jawa Barat, Jawa Tengah, Sumatera, Kalimantan lawan Sulawesi.[1] Lamun, tanaman Tabat Barito dijadiakan tanaman has matan kabupatin Barito Utara.[2]

Dan duwa buah Tabat Barito

Ngaran lain tanaman ngini adalah Siraja landong ulih bubuhan Batak Simalungun nang dingarani marga maumpati sambatan urang sana nang marga satiap daun bagian bawah ada baisi tahi lalat (landong), Tawar palitan (Batak Karo), lunuk kapik (Sarawak), tetawar (Aceh), kicentog, cecentongan, darangdang (Sunda), ara burung, ara tanah, arah jelatah, mas cotek, telinga beruk, serapat angin, sempit-sempit, agoluran (Malaysia).[3]

Parawakan babak

Tabat Barito tamasuk ka tanaman parasit nang hijau tarus. Bantukannya tagah halus nang tingginya 0,5-3 m, batang bulat karas, bakalir habuk lawan mangaluarakan gatah putih.[4] Tanaman ngini banyak baisi parian, nang asing-asing pariannya baisi panciri saurangan nang rancak maulah bingung bubuhan ahli.[3]

Daun babak

Daun babantuk bulat hintalu sampai talunjung sadikit, biasanya baukuran 2,5-8 cm x 1,3-7,5 cm nang bagian bawahnya babantuk sagitalu sungsang. Parmukaan luarnya tumpul duwa malibar. Higanya rata, batual putih di atasnya, bakalir nangkaya karat di parmukaan bawah lawan tulang daunnya nangkaya garpu.[3] Daun nang ganal duwa bulat dipinandui sawagai daun Tabat Barito binian, lamunnya daun nang halus duwa lunjung adalah daun tanaman lakian. Daun tasusun sulang sali di cicikangan nang batangking panjang.[4]

Buah babak

Buah Tabat barito kalirnya bamacam-macam (wayah anum bakalir hijau wan wayah masak bisa bakalir kuning, utak hundang, habang atawa bigi ramania), buahnya cungul di cikang nang panjangnya 6-18 mm duwa libar 5-22 mm.[4]

 
Tampaian Tabat Barito

Kambang babak

Kambang lakian tahambur lawan 23 sarubung nang bibas duwa 2 banang sari. Kambang binian kada batangking nang baisi 3-4 sarubung,[3] lawan sabuting lagi kambang binian nang batangking panjang nang rancak disambat juwa kambang hampadu.

Tabat barito nang tamasuk kulaan buhan puhun Ara baisi mudil bakambang nang lain pada lain, satu parian bagantung lawan sabuting wanyi nang bagantung juwa lawan satu parian puhun hintadi gasan bakambang biak.[5]

Wanyi Ara binian pacangan masuk ka buah wan bahintalu di kambang binian batangking handap sambil manyarbuki kambang binian batangking panjang. Wanyi Ara lakian kada baalar cungulu badahulu, mambuahi wanyi binian nang cungul imbah ngitu maulah saluran kaluar matan buah gasan wanyi binian nang baalar. Wanyi binian pacangan cungul, mahimpun sarbuk sari matan kambang lakian imbah ngitu tarabang pulang mancarii kambang biniang nang hakun disarbuki.[5]

Bigi babak

Bigi Tabat Barito kikira dihamburakan lawan kalalawar duwa burung halus.[1]

Habitat babak

Tagal biasanya tumbuh jadi parasit, Tabat Barito rancak juwa ditamui di pantai bapasir, puncak gunung lawan rawa.[5] Tabat Barito juwa ditamaui di wilayah hutan hujan campuran, tanah bakas pacahan karang, rawa gambut, punggung bukit duwa di higa aliran batang banyu. Mulai tanahnya nang bapasir, bakapaur sampai ka tanah liat.[6]

Biasanya Tabat Barito kawa ditamui matan dataran randah sampai ka katinggian 3.200 mdpl.[3] Tagal di wilayah Taman Nasiunal Gunung Gede Pangrango, Tabat Barito ditamui di watas katinggian 1.800 m dpl, salabihnya kadada lagi marga kada pacangan kawa gasan biginya malacuk duwa tumbuh bagus. Hal ngini juwa marga batang puhun di atas 1.800 mdpl ngitu kabanyakan ditutupi lawan lumut, jadinya bigi Tabat Barito kada kawa barikit duwa lamunnya gugur ka tanah, tatutup juwa lawan daun puhun maka cagaran kada kawa dapat sinar matahari.[1]

Puhun inang nang biasanya dirikiti Tabat Barito di wilayah Taman Nasiunal Gunung Gede Pangrango ialah puhun Puspa Schima wallichii, puhun Jamuju, puhun Ki hujan lawan puhun Rambutan hutan. Samunyaan puhun Inang ngini baisi kasamaan yaitu kulit batang nang takalupas duwa baalur. Lawan juwa cagaran dipanagaruhi lawan dairah tarabang duwa kabiasaan batinggir burung wan kalalawar nang mamakan buah Tabat Barito.[1]

Cara batanam babak

Wayah ngini marga hutan higa sungai wadah tumbuh Tabat Barito hudah baubah jadi lain nangkaya dairah batabang puhun gasan kayu, kumplilk parumahan lawan tambang. Tabat Barito baluman ada urang nang batanam baistilah padahal banyak urang bacari gasan tatamba. Gasan maakalinya, buhan ahli mancubai batanam pakai cara mancabut anakannya langsung wan disalin ka wadah balacakan. Parihal ngini supaya maimbangi parmintaan urang lawan tanaman ngini.[7]

Tabat Barito kawa ditanam pakai bigi atawa batajak batang langsung ka tanah. Biginya malacuk 27-37 hari imbah ditanam nang daya malacuknya 50%. Bigi nang masih anum kada kawa takana banyu banyak. Suhu nang bagus adalah 260-300. Tabat Barito kawa jua ditanam pakai kultur jaringan atawa manundukakan batangnya ka tanah.[8]

Kagunaan babak

 
Tabat Barito diulah urang jadi bunsai

Urang bahari mamakai Tabat Barito ngini gasan mambarasihi alat kalamin binian nang bagus gasan malawan kaputihan.[5] Banyu jarangan Tabat Barito ngini biasa dikinumakan ka bibinian imbah baranak gasan mahalusakan duwa mambulikakan paranakan nangkaya pamulaan.[9]

Di Malaysia, Tabat Barito dipakai gasan maampihi gangguan imbah baranak, kadar gula di darah duwa takanan darah duwa wayah naya sudah dikambangkan dalam bantuk tih. Lamunnya bubuhan Batak Simalungun mamakai gasan bahan kambuhan minuman Tinuktuk gasan stamina.[3]

Gatahnya dipakai gasan racun iwak, tagal puhunnya diulah urang jadi tanaman hias di Thailand marga pas dibuat ka dalam put.[6]

Para ahli baulah panalitian lawan Tabat Barito ngini nang mahasilakan habar kalaunya Tabat Barito ngini kamungkinan kawa gasan tatamba sakit gula.[10]

Jujuhutan babak

  1. ^ a b c d Agustina, Anisa; Zuhud, Ervizal; Darusman, Latifah (2015). "Karakteristik Habitat Mikro Tabat Barito (Ficus Deltoidea Jack) Pada Tumbuhan Inangnya". Jurnal Penelitian Sosial dan Ekonomi Kehutanan. 12. 
  2. ^ Kasriadi (2018-08-02). "Pemkab Barut tetapkan Tabat Barito dan Rusa Sambar jadi maskot". Antara News Kalteng. Diakses tanggal 2023-03-08. 
  3. ^ a b c d e f Silalahi, Marina (July 2019). "PEMANFAATAN DAN BIOAKTIVITAS TABAT BARITO (Ficus deltoidea JACK)". Jurnal Ilmiah Ilmu Kesehatan: Wawasan Kesehatan. 6. 
  4. ^ a b c Manurung, Hetty (2021). TABAT BARITO (Ficus deltoidea Jack) KAJIAN BUDIDAYA, KANDUNGAN METABOLIT SEKUNDER, BIO-AKTIVITAS, PROSPEK FITOFARMAKOLOGIS. Yogyakarta: Deepublish. 
  5. ^ a b c d "Ficus deltoidea - Useful Tropical Plants". tropical.theferns.info. Diakses tanggal 2023-03-08. 
  6. ^ a b "Ficus deltoidea". asianplant.net. Diakses tanggal 2023-03-08. 
  7. ^ Arifin, Yudi; Pujawati, Eny; Aqla, Muhammad (2011). "BUDIDAYA TABAT BARITO (Ficus deltoidea JACK) SECARA STUMP DENGAN VARIASI PERLAKUAN MEDIA TANAM DAN PUPUK ORGANIK NASA". Jurnal Hutan Tropis. 12. 
  8. ^ Hidayat, Syamsul; Wahyuni, Sri (2009). Seri Tumbuhan Obat Berpotensi Hias 2. Jakarta: PT Gramedia. hlm. 61–62. ISBN 9789792748215. 
  9. ^ Redaksi (2020-12-29). "Tabat Barito, Herbal Kewanitaan". Jamudigital. Diakses tanggal 2023-03-08. 
  10. ^ Adam, Zainah; Khamis, Syafii; Ismail, Amin; Hamid, Muhajir (2012). "A Potential Alternative Medicine for Diabetes Mellitus. Evid Based Complement Alternat Med". PMCID.