Analogi (linguistik)

Analogi marupakan salah sabuting istilah linguistik nang batujuan untuk maranakakan modifikasi normal aspek eksterior suatu kata nang kada basipat fonetik. Maraga adanya efek fenomena fonetik nang maulah banyaknya bentuk kata, hal ngini jua maulah banyaknya hal nang camuh nang diranakakan ulih paubahan fonetik nang mahaur bantuk kata nang sudah dikalumpukakan dalam babarapa macam nang umum. Analogi baisi peran hagan maatur efek matan transformasi nang dicungulakan fenomena fonetik.

Analogi maharusakan adanya sabuting model wan maharusakan tarjadinya imitasi regular. Sabuting bentuk analogis marupakan sabuting bantuk nang diulah lawan sabuting atawa babarapa gambar bantuk lain manurut suatu aturan tartantu.

Cuntuh analogi babak

Sabagai cuntuh nominativum Latin honor ranak matan analogi. Pamulaannya disambat honōs imbahnya jadi honōsem, imbahnya tarjadinya paputaran alun s maka cungullah honōs : honōrem. Radikalnya jua baisi sabuting bantuk kembar. Dualitas bantuk ngitu jua dihilangakan lawan cungulnya bantuk hanyar honor, nang diulah manurut kata ōrātor: ōrātorem, wan lain-lainnya. Hagan maimbangi gagawian paubahan fonetik nang mandiversifikasi (honōs: honōrem), maka analogi manyatuakan bantuk-bantuk wan mamulihakan regularitas (honor : honōrem).

Cuntuh lain, Dalam langue Parancis lawas hudah disambat: il preveu, nous pouvons, ils peuvent. Jaman wayahini jua urang manyambat il prouve, ils prouvent nang marupakan bantuk-bantuk nang kada kawa dijalasakan lawan fonetik. Bantuk il aime Parancis dianggap baasal matan amat langue Latin, sapahadangan nous aimons adalah analogi hagan amons. Dalam langue Yunani, s hudah punah di antara dua vokal: -eso- hudah baubah jadi eo- (cf. géneos hagan genesos). Tagal ada tatamuan s intevokalik ngitu lawan tempus futurum wan lawan aorista samuaan verba nang baisi vokal: luso, élúsa, wan lain-lainnya. Lawan babarapa bantuk nang tipenya túpsō, étupsa, maka s kada hilang. Tagal analogi tipe túpsō, étupsa, hudah maawetakan kenangan tentang tempus futurum wan aorista lawan s. Dalam langue Jerman, Gast : Gäste, Balg : Bälge marupakan kata nang basipat fonetik. Tagal Kranz : Kränze (bantuk baharinya kranz : kranza), Hals : Hälse (bantuk baharinya halsa), wan lain-lainnya ranak matan imitasi.

Analogi tarjadi mamulihakan regularitas wan manyatuakan prusis formasi wan prusis fleksi. Tagal analogi jua kada titir tartib: nang kaya adanya Kranz : Kränze, ada jua Tag : Tage, Salz : Salze. Matan nang talihat kata-kata ngitu malawan analogi tanpa ilah nang jalas. Matan situ kawa disadari bahwa analogi kada kawa dipastiakan sabalumnya sampai sajauh mana imitasi sabuting model maluas, wan kada kawa dipastiakan macam mana haja nang hudah ada hagan manyababakan tarjadinya imitasi ngitu.