Tanaman Bungur baisian ngaran ilmiah Lagerstroemia speciosa, asal muasal tanaman ini dingarani Bungur manurut kajian ilmu Etno-linguistik tiba matan kata lungur dalam bahasa banjar nang artinya lakas guguran, kundisi ini sasuai lawan sipat kambang Bungur nang lakas guguran.[1]

Rapun Bungur

Kata Bungur dalam bahasa banjar, rancak ditamuakan dalam ungkapan paribahasa, cuntuhnya paribahasa tahadang buah bungur, maknanya ialah mahadangi janji nang kada mungkin ditapati.[2]

Morfologi babak

 
Rapun Bungur nang bakambang

Rapun Bungur tamasuk tanaman nang ukuran rapunnya sadang, Bungur basian akar nang tipenya tunggang, bantuknya bulat lawan ditumbuhi banyak sarabut, batangnya tamasuk tipe simpodial nang tumbuh cagat ka atas. Cikang Bunur tumbuh matan pangkal batang, babalang habuk, tinggi sakitar 10-30 m, diameter batangnya kawa sampai 150 cm, tagal nang kabanyakan ditamuakan tinggi batang Bungur 25-30 m lawan diameter batang 60-80 cm.[1]

Daunnya babantuk mamanjang ada jua nang babantuk lunjung, tangkai daunnya handap, andaknya basungsang sali, amun dijapai daun Bungur tarasa kaya kartas, panjangnya sakitar 9-28 cm, libarnya 4-12 cm, babalang hijau tuha.[1]

Kabangnya majemuk babatas, babalang bigi raman, tasusun dalam malai nang panjangnya 10-15 cm, kambang baandak intangan katiak daun atawa hujung cikang. Kambang Bungur cungul dua kali satahun yaitu wayah akhir bulan Nupimbir-Disimbir lawan wayah bulan Mei-Juni, tagal ada jua ditamuakan Bungur nang bakambang diluar wayah itu, tagantung musim panghujan di dairah rapun Bungur hidup.[1]

Bungur baisian buah nang babantuk bulat, panjangnya sakitar 1,8-2,5 cm, diameternya 1,5-2 cm, hujung buahnya curing nang kaya jarum panjangnya sakitar 0,3 mm, wayah magun anum buah Bungur babalang hijau, tagal wayah sudah masak baubah balangnya manjadi habuk, buah Bungur masak dalam waktu sakitar 3-4 bulan.[1]

Manpaat babak

Bungur baisian manpaat nang banyak, baik manpaat gasan hiasan, bahan bangunan sampai gasan kasihatan manusia. Rapun Bungur kawa dimanpaatakan gasan kayu bapangkih, baulah punduk, atawa baulah pagar binatang tarnak. Bagian nang dimanpaatakan matan rapun Bungur ialah batangnya, marganya batang Bungur baukuran ganal, sipat kayunya kuat lawan panjang, ayungannya cucuk banar diulah gasan tujuan nang kaya di atas. Bungur rancak jua dimanpaatakan gasan tanaman hias di kuta, marga baisian kambang nang langkar nyaman dipandang mata, cikangnya nang rimbun, lawan nyaman ditanam kada mamarluakan parawatan nang khusus. Bagian lain nang kawa dimanpaatakan matan rapun Bungur yaitu daunnya nang bamanpaat gasan maampihakan panyakit kulit, ubat malaria, lawan ubat kancing manis. Kulit batangnya kawa dimanpaatakan gasan bahan ubat maampihakan bahiraan.[1]

Rapun Bungur manurut panalitian mangandung unsur flavonoid nang bapungsi gasan antioksidan, Bungur mangandung jua unsur antibakteri.[3] Bungur kawa dimanpaatakan gasan maubati stroke, caranya ambil 7 lambar daun Bugur nang karing imbah itu dijarang lawan banyu nang barasih sampai manggurak, imbah itu hanyar dinginum. Bungur kawa jua gasan ubat maampihi sakit gigi, caranya akar rapun Bungur nang anum dijarang hanyar dinginum. Buah Bungur kawa maubati bisul, caranya buah Bungur dipanasakan sampai hirang, imbah itu ditikapakan ka kulit nang babisul. Bungur kawa jua maubati batukan, caranya patah batang Bungur imbah itu ambil banyunya langsung dinginum.[1]

Bungur kawa jua dijadikan tanda datangnya musim panghujan, masyarakat parcaya wayah rapun Bungur bakambang maka wayah itu masuk musim panghujan. Salihan, buah Bungur kawa jua dijadiakan panjaga buah lain matan binatang pangganggu nang handak dimasakakan, marganya binatang pangganggu tatipu maangap samunyaan buah nang ada di situ kaya buah Bungur nang sipatnya karas kada nyaman dimakan.[1]

Catatan Batis babak

  1. ^ a b c d e f g h Rahmah, Siti Muthia; Dharmono, Dharmono; Prahatama Putra, Aminuddin (2021-03-12). "Kajian Etnobotani Tumbuhan Bungur (Lagerstroemia Speciosa) di Kawasan Hutan Bukit Tamiang Kabupaten Tanah Laut sebagai Buku Ilmiah Populer". BIODIK. 7 (01): 1–12. doi:10.22437/bio.v7i01.12048. ISSN 2580-0922. 
  2. ^ 1945-, Obeng, Djumri, (1995). Sasindiran dan sasyairan suku Banjar Pahuluan. Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan. ISBN 979-459-528-4. OCLC 624431089. 
  3. ^ Ansar, Muhammad; Rahmadani, Agung; Fadraersada, Jaka (2017-11-08). "Uji Aktivitas Sub Fraksi Daun Bungur (Lagerstroemia speciosa (L) pers) Sebagai Antibakteri dan Antioksidan". Proceeding of Mulawarman Pharmaceuticals Conferences. 6: 179–184. doi:10.25026/mpc.v6i1.281. ISSN 2614-4778.