Hak asasi manusia: Pabidaan ralatan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Kadada kasimpulan babakan
Kadada kasimpulan babakan
Baris 4:
 
Masyarakat kuno kada pinandu lawan kunsip hak asasi manusia universtal nang kaya halnya masyarakat modern. Pelopor sabujurnya matan wacan hak asasi manusia adalah kunsip [[hak kodrati]] nang dikambangakan haratan tahun [[Abad Pencerahan]], nang imbahnya mamangaruhi wacana pulitik salawas [[Revolusi Amirika]] wan [[Revolusi Prancis]]. Kunsip hak asasi manusia modern cungul pas paruh kaduwa abad kaduwa puluh, tarutama imbah dirumusakannya [[Pernyataan Umum tentang Hak-Hak Asasi Manusia]] (PUHAM) di [[Paris]] pas tahun 1948. Salawas ngitu, hak asasi manusia sudah maalami parkambangan nang hancap wan jadi samacam kudi etik nang ditarima wan ditagakakan sacara global. Palaksanaan hak asasi manusia di tingkat internasional diawasi ulih [[Dewan Hak Asasi Manusia PBB]] wan [[badan traktat PBB|badan-badan traktat PBB]] nangkaya [[Komite Hak Asasi Manusia PBB]] wan [[Komite Hak Ikunumi, Sosial, dan Budaya]], samantara di tingkat regional, hak asasi manusia ditagakakan ulih [[Pengadilan Hak Asasi Manusia Eropa]], [[Pengadilan Hak Asasi Manusia Antar-Amerika]], sarta [[Pengadilan Hak Asasi Manusia wan Hak Penduduk Afrika]]. [[Kovenan Internasional tentang Hak-Hak Sipil dan Politik]] (ICCPR) wan [[Kovenan Internasional tantang Hak-Hak Ikunumi, Sosial, wan Budaya]] (ICESCR) surang sudah [[ratifikasi|diratifikasi]] ulih hampir sabarataan negara di dunia wayahini.
 
== Sajarah ==
{{main|Sejarah hak asasi manusia}}
[[Berkas:Magna Carta (British Library Cotton MS Augustus II.106).jpg|jmpl|kiri|200px|Piagam [[Magna Carta]] nang rancak dianggap lawan piagam hak panambayan, walaupun piagam ngini sangat balalain lawan piagam HAM modern sabab hanya manjamin hak-hak bubuhan bangsawan Inggris.{{sfn|Bates|2010|p=19}}]]
Upaya hagan mancarii sajarah hak asasi manusia takajal ulih pardabatan manganai titik pamulaannya.{{sfn|Bates|2010|p=18}}{{sfn|Hoffmann|2011|p=4}} Sacara umum wan abstrak, nilai-nilai nang mamulaakan hak asasi manusia (nang kaya [[kaadilan]], [[kasataraan pulitik|kesetaraan]], wan [[martabat]]) kawa ditamuakan dalam barbagai masyarakat dalam sejarah.{{sfn|Brems|2001|p=17}} Kunsip-kunsip nang takait lawan hak asasi manusia sudah kawa dicarii paling kada samanjak dikaluarakannya [[Undang-undang Hammurabi|Undang-Undang Hammurabi]] di [[Babilonia]] pas abad ka-18 SM, wan jua lawan cungulnya kitab-kitab agama.{{sfn|Bates|2010|p=18}} Apabila nang dijadiakan tolok ukur adalah sejarah gagasan bahwa saban manusia baisi [[hak kodrati]], kunsip ngini sudah ada sakadanya matan zaman [[Yunani Kuno]] lawan cungulnya pamikiran filsuf-filsuf [[Stoikisme]].{{sfn|Bates|2010|p=18}} <!--Pada zaman [[Romawi Kuno|Romawi]], tadapat jua kunsip nang sama lawan ''ius humanum'', walaupun hak ngini lain hak nang dianggap alamiah wan barlaku hagan samuaan manusia, tagal marupakan hak nang diciptaakan ulih manusia.{{sfn|Hoffmann|2011|p=4}}--> Tagal, klaim-klaim historis samacam ngini sudah manuai kritikan sabab dianggap manyamaratakan gagasan manganai kaadilan, kasataraan, wan kamanusiaan lawan kunsip hak asasi manusia modern.{{sfn|Donnelly|2007|p=284}}
 
 
 
 
 
== Bahan acuan ==