Hak asasi manusia: Pabidaan ralatan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Baris 119:
 
Hak asasi manusia basipat subjektif, dalam artian rancak ada nang manjadi ampunnya hak. Saban hak jua baisi ubjek, nang kaya "[[kabibasan bagarumbung]]". Hak rancak dialamatakan lawan sabuting pihak atawa pihak-pihak lain, wan hak asasi manusia utamanya diarahakan lawan nagara.{{sfn|Nickel & Reidy|2010|p=41}} Maka matan ngitu, hak asasi manusia kawa dianggap baisi hakikat ganda dalam artian nang dikumandangakan kada hanya kabaradaan hak-hak, tagal jua kawajiban sarta pihak nang manjadi paingkut kawajiban nangitu.{{sfn|Shelton & Gould|2013|p=562}} Saban hak jua marinciakan pusisi normatif ampunnya hak wan pihak nang dialamatakan ulih hak nangitu. Sawagai cuntuh, hak hagan kawin lain baarti saban urang kawa mangkalaim bahwa inya harus kawin. {{sfn|Nickel & Reidy|2010|p=41}} Kandungan normatif matan hak nangitu manyambat bahwa saban urang bibas maubah satatus hukum buhannya hagan hidup baimbai lawan urang lain nang barsadia, wan kadada nang kawa dipaksa hagan manikah atawa manikah atawa jua manarima lamaran urang lain. Barbagai hak jua baisi pangacualian, cuntuhnya adalah kabibasan bagarumbung nang kada kawa maampihakan nagara dalam upaya buhannya hagan mambarantas urganisasi kriminal.{{sfn|Nickel & Reidy|2010|p=42}}
 
Matan sudut pandang [[hukum internasional]], panarima hak asasi manusia adalah individu, wan hak asasi hanya kawa dialamatakan lawan nagara. Ulih sabab ngitu, hak asasi manusia kada kawa dialamatakan lawan pihak saikungan atawa jua urganisasi masyarakat nang lain bagian matan pamarintah, {{sfn|Kälin & Künzli|2009|p=31}} Walau nang kaya ngitu pamarintah tatap diwajibakan hagan malindungi rakyatnya matan palanggaran HAM nang digawi ulih swasta. {{sfn|Joseph|2010|p=155-156}} Hak asasi manusia pada dasarnya barlaku pas wayah damai maupun perang, maskipun tadapat barbagai hak kawa dikurangi dalam kaadaan darurat.{{sfn|Kälin & Künzli|2009|p=31}} Hak asasi manusia surang dilindungi di tingkat internasional lawan tujuan hagan manjaga martabat manusia, sahingga hak-hak nang ngitu haruslah hak nang basipat mandasar.{{sfn|Kälin & Künzli|2009|p=32}}
 
[[Proklamasi Teheran]] pas tahun 1968 manyambat bahwa hak asasi manusia baisi sipat utuh atawa kada kawa dibagi (''indivisible'').{{sfn|van Boven|2010|p=178}} Dalam [[Deklarasi wan Prugram Aksi Wina]] nang dikumandangakan pas tahun 1993, nagara-nagara jua maakui bahwa hak asasi manusia basipat "universal", "kada kawa dibagi", "saling bargantung" (''interdependent''), wan "saling barhubungan" (''interrelated'').{{sfn|Kälin & Künzli|2009|p=20}} Hal ngini ditagasakan pulang dalam [[Partamuan Puncak Dunia 2005]] wan jua ulih Resolusi Majelis Umum PBB tahun 2006 nang mandiriakan [[Dewan Hak Asasi Manusia|Dewan Hak Asasi Manusia PBB]].{{sfn|van Boven|2010|p=178-179}} Salain ngitu, Deklarasi wan Program Aksi Wina jua manyambat bahwa "panghurmatan tarhadap hak asasi manusia wan kabibasan dasar tanpa mambida-bidaakan atas dasar apapun marupakan aturan dasar hukum hak asasi manusia internasional",{{sfn|Deklarasi dan Program Aksi Wina|1993}} wan instrumen-instrumen hak asasi manusia di tingkat internasional manjamin hak kasataraan wan non-diskriminasi.{{sfn|Moeckli|2010|p=189}}
 
== Bahan acuan ==