Hak asasi manusia: Pabidaan ralatan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Baris 154:
== Tipologi kawajiban HAM ==
Kawajiban HAM nagara kawa digulungakan manjadi duwa, naitu kawajiban pusitip wan nigatip. Kawajiban nigatif maharusakan nagara supaya kada malanggar hak asasi nang diakui ulih parjanjian-parjanjian HAM internasional wan hanya kawa mambatasinya sasuai lawan katantuan matan parjanjian-parjanjian nangitu. Sapahadangan ngitu, kawajiban pusitip manuntu nagara supaya maambil gagawian hagan malindungi individu matan palanggaran HAM nang digawi ulih aparatur pamarintah atawa juwa pihak-pihak swasta. Nagara akan dianggap malanggar kawajiban ngini lamunnya buhannya gagal maambil gagawian hagan mancagah palanggaran nang digawi ulih swasta, kada manyalidiki parkaranya, kada mahukum palakunya, atawa kada mambarii [[pamulihan]] lawan si kurban palanggaran ngitu.{{sfn|Shelton & Gould|2013|p=566}}
 
Haratan paangahan dasawarsa 1980-an, [[Palapur Khusus Parsarikitan Bangsa-Bangsa|Palapur Khusus PBB]] hagan Sub-Komisi tantang pancagahan Diskriminasi wan Parlindungan Minoritas, [[Asbojrn Eide]], manggagas bahwa nagara baisi 4 buting kawajiban HAM, yaitu kawajiban hagan mahurmati, malindugi, mahibaki, wan mampromosiakan. Imbahnya kunsip ngini direvisi jadi tiga buting kawajiban haja, yaitu kawajiban hagan mahurmat, malindungi, wan mahibaki.{{sfn|De Schutter|2010|p=242}} Imbah wayah ngitu, tipologi ngini sudah dipakai hagan maanalisis kawajiban HAM nagara, baik ngitu, hagan hak sipil wan pulitik {{sfn|Shelton & Gould|2013|p=566}} atawa hagan hak ikunumi, susial, wan budaya.{{sfn|De Schutter|2010|p=243}} Pada dasarnya, kawajiban hagan "mahurmati" adalah kawajiban negatip nang maharusakan nagara kada mahaur atawa jua manciderai hak asasi manusia. Sapawayahan ngitu, kawajiban hagan "malindungi" wan "mahibaki" marupakan kawajiban pusitip: nagara kada hanya harus "malindungi" individu wan kalumpuk matan palanggaran HAM ulih pihak lain, tagal jua "mahibaki" lawan maambil gagawian nang mampasilitasi hak asasi buhannya.{{sfn|Shelton & Gould|2013|p=566}} Nang kaya cuntuhnya adanya hak hagan mamilih wan dipilih pas wayah pamilihan umum dalam pasal 25 ICCPR, nagara diwajibakan hagan maambil gagawian nang pusitip cuntuh sabuting lawan cara mambarii hak suara lawan saban warga nang dewasa, wan pas wayah nang sama jua maambil langkah hagan mamastiakan bahwa buhannya bujuran kawa mamakai hak ngitu.{{sfn|Shelton & Gould|2013|p=567}}
 
== Bahan acuan ==