Kapribadian merupakan sabukuan sikap, parasaan, ekspresi, wan temperamen urang. Sikap, parasaan, ekspresi, wan temperamen ngitu pacangan talihat pas urang batindak lamun bahadapan kadaan tartantu. Saban urang baisi kahandak baparilaku nang baku atawa pula nang magun, sahinga jadi ciri khas pribadinya. Kapribadian surang baisi makna nang bamacam, barikut pangartian kapribadian nang lain:[1]

  1. Kapribadian marupakan pula sikap, kaparluan, ciri khas, wan parilaku urang. Pula baarti sasuatu nang hudah jadi standar baku. Sahingga, lamun disambat pula sikap maka sikap ngitu hudah baku wan ada tarus wan magun dalam mahadapi kaadaan nang dihadapi.
  2. Kapribadian marupakan diritan unsur-unsur akal wan jiwa nang manantuakan parbidaan tingkah laku saban urang.
  3. Kapribadian adalah cara khas urang matan danul pamikiran, marasa, wan batingkah laku.
  4. Kapribadian marupkan dunia psikologi urang nang dijanaki sawagai suatu sistim nang maumpatakan pangatahuan hiwal tata cara kahidupan bamasarakat.[1]

Unsur-unsur kapribadian babak

Manurut Koentjaraningrat (2009), unsur-unsur kapribadian ada pangatahuan, parasaan, wan tunjulan matan jiwa.[1]

Pangatahuan babak

Pangatahuan manusia baasal matan pula pikir nang masuk akal, nang maumpatakan fantasi, cita-cita, ide, hayalan, pamahaman, wan pangalaman hiwal barbagai hal nang inya dapatakan matan lingkungan sakulilingnya. Samunyaan ngitu ada di dalam utak wan sadikit, sadikit diungkai ka parilaku saban hari di masarakat.[1]

Di lingkungan, ada bamacam hal (nang kaya japaian, suara, panas, dingin, bau, wan sawagainya) nang dialami urang malalui panca indera. Bamacam hal ngitu imbahnya ditarusakan ka utak, wan di sana barbagai paubahan badirit matan fisik, fisiologi, sarta psikologi tarjadi, nang imbahnya diulah jadi suatu susunan nang tatampai ulih urang jadi panggambaran hiwal lingkungan. Panggambaran hiwal lingkungan nginilah nang jadi unsur matan pangatahuan.[1]

Adapun unsur-unsur pangatahuan di antaranya marupakan:

  1. Persepsi; gambaran matan paubahan baruntun akal manusia gasan bakulihan panggambaran sarta digawi dalam kaadaan sadar.
  2. Apersepsi; gambaran hanyar matan pangartian-pangartian hanyar.
  3. Panjanakan; gambaran nang tafokus nang tarjadi maraga pamusatan akal.
  4. Kunsip; gambaran nang masih dihahar hiwal objek lawan maadakan suatu parbandingan.
  5. Fantasi; gambaran hanyar nang kada bujur.[1]

Parasaan babak

Parasaan marupakan suatu kaadaan dalam kasadaran manusia nang mahasilakan panilaian baik atawa buruk ka suatu hal atawa paristiwa tartantu sasuai pangatahuan nang urang baisi. Parasaan ada gasan saban urang titir basipat paribadi manurut janakan surang-surang, sahingga panilaian saikung urang ka suatu hal atawa paristiwa pacangan balain lawan panilaian urang nang lainnya.[1]

Parasaan nang sifatnya basipat paribadi manurut janakan surang-surang ngini maulah cungulnya kahandak dalam kasadaran urang. Kahandak ngitu bisa baik, nang artinya urang ngitu handak mandapatakan nang inya rasa sawagai suatu hal nang pacangan manyamani ka inya. Kahandak bisa jua buruk, artinya urang ngitu pacangan malindat hal nang inya rasa sawagai hal nang pacangan mambawa rasa kada manyamani ka inya. Parasaan surang baisi tantang sawagai barikut:[1]

  1. Kahandak, marupakan tantang parasaan nang parandahnya, basipat paribadi manurut panjanakan surang, baisi unsur panilaian.
  2. Kainginan, marupakan tantang kahandak nang tatinggi, wan maharapakan suatu pamanuhan. Di tantang ngini, hudah ada tunjulan gasan baihtiar sakira mamanuhi kahandak ngitu.
  3. Emosi, marupakan tantang kahandak/kainginan paningginya nang manuntut pamanuhan samunyaan. Di tantang ngini, urang pacangan manggawi apa haja gasan tarcapainya kahandak.[1]

Tunjulan matan jiwa babak

Tunjulan matan jiwa marupakan kahandak nang hudah jadi naluri di saban manusia. Artinya, tunjulan ngini kada cungul maraga pangaruh pangatahuan nang manusia baisi, tagal hudah ada matan sananya. Tunjulan ngini marupakan kahandak nang cungul di saban manusia gasan mahibaki kaparluan tartantu. Tunjulan ngini rajin digawi batujuan maiihakan kahandak nang bakambang dalam awak manusia, baik nang sipatnya jasmani atawa rohani. Tunjulan ngini rancak jua disambat sawagai insting.[1]

Mac Dougall (1908) manyambat tunjulan matan jiwa ngini bamacam nang kaya; manahani hidup, mancari makan, mamenuhi hasrat seksual, bapandir lawan sasama manusia, maumpati kalakukan urang lain, maasi, wan katuju lawan sasuatu nang bungas.[1]

  1. Tunjulan gasan manahani hidup; ngini ada di samunyaan makhluk, sawagai cuntuh adalah haratan kita malindat hal nang barbahaya gasan diri kita nang marupakan tindakan nang bakajutan, kada parlu bapikir lagi.
  2. Tunjulan gasan mancari makan; cuntuhnya adalah baburu wan batanaman gasan mandapatakan makanan.
  3. Tunjulan gasan mamanuhi hasrat seksual; ngini cungul umur tartantu di urang nang nurmal.
  4. Tunjulan gasan bapandir lawan urang lain; maraga manusia kada kawa hidup surangan wan hudah matan sananya manusia parlu bapandiran lawan urang.
  5. Tunjulan gasan maumpat kalakukan urang lain; maraga ada ngini manusia mangambangakan adat nang maulah manusia marasukakan diri ka manusia nang lainnya.
  6. Tunjulan gasan maasi; ngini ada sakira manusia kawa hidup lawan manusia nang lain wan rasuk lawan cara mangambangakan rasa simpati, cinta wan sawagainya.
  7. Tunjulan gasan katuju sasuatu nang bungas; ngini hudah cungul matan bayi, wan kawa dilihati bayi tartarik lawan banda lawan bantuk wan kalir tartantu.[1]

Hal nang mambantuk kapribadian babak

Banyak hal nang mambantuk kapribadian nang kaya; warisan genetik, lingkungan alam, lingkungan sosial-budaya, pangalaman kalumpuk, wan pangalalaman unik.[1]

Warisan genetik babak

Walau ngini magun dipandirakan, tagal banyak urang nang harat ilmu ngini bapandapat bahwa faktor genetik mamangaruhi kapribadian urang. Bawaan genetik ngini marupakan struktur otak wan jaringan otak pacangan bapangaruh kabisaan urg dalam mamahami wan marespons, maskipun inya musti malingkangi paubahan barait balajar badahulu. Warisan genetik nang paling panting adalah tantang intelegensi wan kamasakan biulugis.[1]

Lingkungan alam babak

Salah satu hal nang mandukung manusia gasan batahan hidup adalah kabisaan marasukakan lawan lingkungan alam di sakulilingnya. Maraga ngitu, kaadaaan geografi, musim, wan sumber daya alam mamangaruhi kapribadian urang nang bagana di dairah tartantu. Kapribadian marupakan salah sabuting cara manusia manjawab tantangan alam.[1]

Lingkungan sosial-budaya babak

Manusia nang diranakakan matan sananya hudah dapat kanyataan bahwa lingkungan nang inya badiam hudah hibak ulih nilai-nilai susial budaya nang jadi pula tindakan suatu masarakat gasan batindak atawa bapandir lawan urang lain.[1]

Pangalaman kalumpuk babak

Di dalam kalumpuk rajin ditikasi ulih etnik atawa sosial-budaya nang sacara khusus ada di suatu kumunitas wan kadada di luaran. Cuntuhnya; urang nang hidup di dairah nang rancak bakalahi pacangan baisi kapribadian nang karas wan malawan sawagai tindakan parlawanan sakira kawa hidup.[1]

Pangalaman unik babak

Maskipun urang hidup dalam lingkungan wan budaya nang sama, tagal kapribadian individu pacangan balain, salah satu sababnya adalah pangalaman hidup nang urang baisi balain saban urang. Sawagai cuntuh, urang nang suah bapangalaman buruk lagi halus nang kaya diharagu kulawaga nang rancak manggawi kakarasan fisik atawa verbal, urang ngitu pacangan baisi kapribadian nang balain lawan urang nang diharagu di lingkungan kulawarga alim.[1]

Tiuri parkambangan kapribadian babak

Gasan maanyaki kapribadian manusia sacara mandalam, bubuhan urang nang baisi pangatahuan hiwal ilmu kapribadian marakis babarapa tiuri kapribadian, di antaranya sawagai barikut.[1]

Tiuri Tabularasa babak

Artikal utama: Tiuri Tabularasa

Tiuri Tabularasa hintinya manyambat bahwa barataan urang pas wayah ranak baisi potensi kapribadian nang sama. Kapribadian ngitu mulai mangambangakan urang malalui pangalaman-pangalaman nang dialami urang ngitulah nang maulah adanya bamacam kapribadian urang lawan urang nang lainnya.[1]

Tiuri Diri Antisusial babak

Artikal utama: Tiuri Diri Antisusial

Tiuri ngini dipinanduakan ulih harat psikoanalaisis, Sigmund Freud (1856-1939). Pokok pikiran matan tiuri Freud ngini adalah lingkungan susial atawa masarakat titir dalam kondisi konflik nang panjang, sahingga urang nang handak bahagia mandapat tantangan matan lingkungan susialnya. Masarakat dipadahakan sawagai halangan gasam iramg dalam maungkapakan ekspresi, agresi, nafsu seksual, wan tunjulan-tunjulan nang lain.[1]

Tiuri the Big Five babak

Artikal utama: Tiuri The Big Five

Tiuri ngini marupakan pamarakan nang dipakai gasan manjanaki manusia malalui sipat dasar nang tadiri matan lima buting kapribadian nang hudah dibantuk lawan mamakai analisis faktor. Lima buting kapribadian ngitu adalah extraversion, agreeableness, conscientiousness, neuriticism, wan openness.[1]

Jujuhutan babak

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Diandra, Dessy (2021). Pengantar Antropologi Sebuah Ikhtisar Mempelajari Manusia dan Kehidupannya. Yogyakarta: DIVA Press. hlm. 24–38. ISBN 978-623-293-290-6.