Kuta Bandung marupakan sabuah kuta wan salajur manjadi indung banua matan paropinsi Jawa Barat, Indunisia.

Kota Bandung
[[{{{pulaw}}}]] Jawa Barat
Balai kota Bandung
Balai kota Bandung
Lambang Kota Bandung
Lambang
Motto: 
Gemah Ripah Wibawa Mukti
Sunda: "Tanah Subur Rakyat Makmur"
Peta
Nagara Indunisia
Hari jadi25 September 1810
Koordinat107° BT dan 6° 55’ LS
Pamréntahan
 • WalikutaH. Dada Rosada, S.H., M.Si
Jimbar
 • TotalKasalahan éksprési: Operator * kada diduga km2 (Kasalahan éksprési: Operator / kada diduga sq mi)
Populasi
 • Total2,390,120 jiwa[1]
Demografi
 • Suku bangsaSunda, Jawa
 • AgamaIslam, Kristen
 • BahasaSunda, Indunisia
Wewidangan galahWIB
Kode talipun022
Situs webhttp://www.bandung.go.id

Kuta ini marupakan kuta pangganal katalu di Indunisia imbah Jakarta wan Surabaya. Di kuta nang basajarah ini, badiri sabutingparguruan tinggi teknik panambayan di Indunisia (Technische Hoogeschool, sakarang ITB) [2], menjadi ajang pertempuran di masa kemerdekaan[3], juwa suah manjadi wadah lukasi Konferensi Asia-Afrika 1955 [4], suatu partamuan nang manyuarakan sumangat anti kolonialisme, juwa Perdana Menteri India Jawaharlal Nehru dalam pidatu sidin baucap bahwa Bandung ialah indung banuanya Asia-Afrika[5].

Rahatan 1990 kuta Bandung manjadi salah satu kuta tar'aman di dunia nang bardasarkan survey majalah Time[6].

Kuta kambang marupakan sambatan lain gasan kuta ini, lawan dahulunya disambat juwa lawan Parijs van Java. Selain itu kuta Bandung juga dikenal sebagai kota belanja, dengan mall dan factory outlet yang banyak tersebar di kota ini. Dan pada tahun 2007, British Council menjadikan kota Bandung sebagai pilot project kota terkreatif se-Asia Timur[7]. Saat ini kota Bandung merupakan salah satu kota tujuan utama pariwisata dan pendidikan.

Geografis babak

Kuta Bandung dikulilingi lawan gagunungan, jadinya bantuk morfologi wilayahnya nangkaya mangkuk raksasa, secara geografis kuta ini andakannya di tangah-tangah prupinsi Jawa Barat, juwa ada di katinggian ±768 m di atas parmukaan laut, wan titik paningginya ada di utara nang tingginya 1.050 mitir di atas parmukaan laut wan subelah salatan marupakan kawasan randah nang katinggiannya 675 mitir di atas parmukaan laut.

Kuta Bandung dilalui dua sungai, yaitu Sungai Cikapundung duwa Sungai Citarum lawan anak-anak sungainya nang umumnya mangalir ke arah salatan dan batamu di Sungai Citarum. Dengan kadaan nang kaya itu, Bandung subalah salatan rantan banar lawan masalah baah tautama pas musim hujan.

Kaadaan geologis duwa tanah nang ada di kuta Bandung wan sekitarnya tabantuk pas rahatan jaman kwartier wan baisi lapisan tanah alluvial hasil latusan Gunung Tangkuban Parahu. Jenis material di bagian utara umumnya merupakan jenis andosol begitu juga pada kawasan dibagian tengah dan barat, lamun di kawasan subalah salatan serta timur tardiri atas sebaran jenis alluvial habu lawan bahan endapan tanah liat.

Iklim kuta Bandung dipangaruhi ulih iklim gagunungan nang lambap wan sejuk, nang suhu raratanya 23.5 °C, curah hujan rarata 200.4 mm wan banyak hari hujan rarata 21.3 hari saban bulan.

Sajarah babak

Sambatan Bandung matan kata bendung atawa bendungan karena tabandungnya sungai Citarum lawan lava Gunung Tangkuban Parahu nang imbah itu mambantuk talaga. Kisah bahari nang dikisahakan lawan urang tuha di Bandung manyambat bahwa ngaran Bandung diambil matan sebuting kandaraan di banyu nang tadiri matan dua parahu nang diikat bagampiran nang dikiau perahu bandung nang dipakai lawan Bupati Bandung, R.A. Wiranatakusumah II, sagan malayari Ci Tarum sagan mancari wadah kadudukan kabupatin nang hanyar sagan manggantiakan indung banua nang lawas di Dayeuhkolot.

Bardasarkan pilusupi Sunda, kata Bandung juwa baasal matan kalimat Nga-Bandung-an Banda Indung, nang marupakan kalimat sakral duwa luhur karana mangandung nilai ajaran Sunda. Nga-Bandung-an artinya manyaksiakan atawa basaksi. Banda adalah samunyaan hal nang ada di alam hidup yaitu di bumi duwa atmuspir, baik mahluk hidup juwa banda mati. Parsamaan kata dari banda ilah harta. Indung berarti Ibu atau Bumi, disambat juwa sabagai Ibu Pertiwi wadah Banda badiam.

Matan Bumi-lah samunyaan dilahirakan ka alam hidup sabagai Banda. Samunyaan hal nang ada di alam hidup ialah Banda Indung, yaitu Bumi, banyu, tanah, api, tanaman, hiwan, manusia wan sagala isi parut bumi. Langit nang rada di luar atmuspir ialah wadah nang menyaksiakan, Nu Nga-Bandung-an. Nang disambat sabagai Wasa atawa Sang Hyang Wisesa, nang bakuasa di langit tanpa batas wan samunyaan alam semesta tamasuk juwa Bumi. Jadi kata Bandung baisi nilai pilusupis sabagai alam wadah samua mahluk hidup duwa banda mati nang lahir wan diam di Ibu Pertiwi nang kabaradaanya disaksiakan lawan nang Maha Kuasa.

Kuta Bandung amun ditilik geografisnya mimang talihat dikulilingi ulih gagunungan, ngini manunjukakan bahwa pas masa lalu kuta Bandung mimang marupakan sabuah talaga atawa danau. Kisah Sangkuriang marupakan kisah nang mancaritakan kayapa sawat tabantuk danau Bandung, duwa kayapa kisah tarbantuknya Gunung Tangkuban Perahu, imbah itu kayapa juwa karingnya danau Bandung nang maninggalakan cakungan nangkaya wayah ini. Banyu matang danau Bandung ujar kisah karing akibat mangalir liwat guha nang bengaran Sanghyang Tikoro.

Dairah tarakhir sisisaan danau Bandung nang jadi karing adalah Situ Aksan, nang pas tahun 1970-an masih jadi danau sagan bawisata, tagal wayah ini hudah jadi dairah parumahan duwa pamukiman.

Kuta Bandung mulai dijadiakan sabagai kawasan parmukiman matan pamarintahan kulunial Hindia Walanda, liwat Hubnur Jenderalnya waktu itu Herman Willem Daendels, mangaluarakan surat kaputusan tanggal 25 September 1810 tentang pambangunan sarana duwa prasarana sagan kawasan ini. Isuk harinya paristiwa ini diabadiakan sabagai hari jadi kuta Bandung.

Kuta Bandung secara rasmi mandapat status gemeente (kuta) datang Hubnur Jindiral J.B. van Heutsz pas tanggal 1 April 1906 dengan luas wilayah wayah itu sakitar 900 ha, wan batambah jadi 8.000 ha pas 1949, sampai tarakhir batambah pulang jadi luas wilayah wayah ini.

Pas wayah parang kamirdikaan, pas 24 Maret 1946, sapalih kuta ini dibanam lawan bubuhan pajuang kamirdikaan sabagai strategi parang wayah itu. Paristiwa ini dipinandui lawan sambatan Bandung Lautan Api wan diabadiakan dalam lagu Halo-Halo Bandung. Imbah itu kuta ini lalu ai ditinggalakan lawan sapalih panduduknya nang mangungsi ka dairah lain.

Pas18 April 1955 di Gadung Mardika nang dulu bangaran Concordia, Jalan Asia Afrika, wayah ini, basubarangan lawan Hotel Savoy Homann, diadakan Kunpirinsi Asia-Afrika nang imbah itu diadakan pulang KTT Asia-Afrika 2005 di kuta ini pas 19 April-24 April 2005.

Pas 24 April 2015, Kunpirinsi Asia-Afrika diadakan pulang di kuta ini imbahnya 20 April-23 April 2015 di Jakarta.

Pamarintahan babak

Daptar Wali Kuta babak

Nu. Gambar Wali Kuta Mulai manjabat Ampih manjabat Prd. Kat. Wakil Wali Kuta
Pas Hindia Walanda
1 E.A. Maurenbrecher 1906 1907 1 Kada ada
2 R.E. Krijboom 1907 1908 2
3 J.A. van Der En 1909 1910 3
4 J.J. Verwijk 1910 1912 4
5 C.C.B. van Vlenier 1912 1913 5
6 B. van Bijveld 1913 1920 6
7 Bertus Coops 1920 1921 7
8 Steven Anne Reitsma 1921 1928 8
(7) Bertus Coops 1928 1934 9
9 J.E.A. van Volsogen Kuhrt 1934 1936 10
10 J.M. Wesselink 1936 1942 11
Pas Panjajahan Japang
1 N. Beets 1942 1945 12 Kada ada
Pas Kamardikaan Indunisia
1 R.A. Atmadinata 1945 1945 13 Kada ada
2 R. Syamsoerizal 1945 1947 14
3 Ukar Bratakusumah 1947 1949 15
4 R. Enoch 1949 1957 15
5 R. Priatna Kusumah 1957 1966 16 .
6 R. Didi Djukardi 1966 1968 17
7 R. Hidayat Sukarmadidjaja 1968 1971 18
8 Otje Djundjunan 1971 1976 19
9 Utju Djoenaedi 1976 1978 20
10 R. Husein Wangsaatmadja 1978 1983 21
11 H.Ateng Wahyudi 1983 1988 22
1988 1993 23
Matin Burhan

(1990–95)

12 Wahyu Hamidjaja 1993 1998 24
E. Soedarsono

(1995–2000)

13 H. AA Tarmana 16 Siptimbir 1998 16 Siptimbir 2003 25
Puang
14 H.Dada Rosada

S.H., M.Si.

16 Siptimbir 2003 16 Siptimbir 2008 26 Jusep Purwasuganda

(2003–04)

Puang
16 Siptimbir 2008 16 Siptimbir 2013 27 Ayi Vivananda
15 Mochamad Ridwan KamilS.T., MUD. 16 Siptimbir 2013 5 Siptimbir 2018 28 Oded Muhammad Danial
Oded Muhammad Danial 5 Siptimbir 2018 16 Siptimbir 2018
Dadang Supriatna 16 Siptimbir 2018 20 Siptimbir 2018
16 Oded Muhammad Danial 20 Siptimbir 2018 10 Disimbir 2021 29 Yana Mulyana
Yana Mulyana 10 Disimbir 2021 18 April 2022
17 18 April 2022 Petahana
Catatan
  1. ^ Antara 1948 dan 1949 marangkap sabagai Hubnur Jawa Barat
  2. ^ Pas Agustus 1968, R. Didi Djukardi ditangkap ulih diduga talibat dalam G 30 S/PKI
  3. ^ Diangkat manjadi palaksana tugas imbah Ridwan Kamil dilantik sabagai Hubnur Jawa Barat
  4. ^ Palaksana harian ulih masa jabatan sabalumnya habis hudah
  5. ^ Maninggal dunia rahatan di masa jabatan sidin pas 10 Desember 2021
  6. ^ Palaksana Tugas

Dalam administrasi pamarintah dairah, kuta Bandung dipimpin lawan wali kuta. Lamun imbah 2008, panduduk kuta ini langsung mamilih wali kuta duwa wakilnya dalam pilkada, sadangkan sabalumnya dipilih lawan bubuhan DPRD kutanya.

Diwan Parwakilan babak

Dibawah ini adalah kumpusisi bubuhan DPRD Kuta Bandung wayah talu pariudi ngini.

Partai Pulitik Jumlah Kursi pada Periode
2009-2014 2014-2019 2019-2024
 PKB 0 1 2
 Gerindra 3 7 8
 PDI-P 7 12 7
 Golkar 6 6 6
 NasDem (hanyar) 4 5
 PKS 9 6 13
 PPP 3 2 1
 PSI (hanyar) 3
 PAN 1 0 0
 Hanura 0 6 0
 Demokrat 20 6 5
 PDS 1
Jumlah Kursi 50 50 50
Jumlah Partai 8 9 9

Kecamatan babak

Kuta Bandung baisi 30 kacamatan wan 151 kalurahan. Pas 2017, jumlah panduduknya sampai 2.404.589 ikung urang nang luas wilayah 167,67 km² wan hamburan panduduk 14.341 ikung urang/km².

Daptar kacamatan duwa kalurahan di Kuta Bandung, ialah sabagai barikut:

Kudi

Kamandagri

Kacamatan Jumlah

Kalurahan

Daptar

Kalurahan

32.73.05 Andir 6
32.73.10 Astana Anyar 6
  • Cibadak
  • Karanganyar
  • Karasak
  • Nyengseret
  • Panjunan
  • Pelindunghewan
32.73.20 Antapani 4
  • Antapani Kidul
  • Antapani Kulon
  • Antapani Tengah
  • Antapani Wetan
32.73.24 Arcamanik 4
  • Cisaranten Bina Harapan
  • Cisaranten Endah
  • Cisaranten Kulon
  • Sukamiskin
32.73.03 Babakan Ciparay 6
  • Babakan
  • Babakanciparay
  • Cirangrang
  • Margahayu Utara
  • Margasuka
  • Sukahaji
32.73.21 Bandung Kidul 4
  • Batununggal
  • Kujangsari
  • Mengger
  • Wates
32.73.15 Bandung Kulon 8
  • Caringin
  • Cibuntu
  • Cigondewah Kaler
  • Cigondewah Kidul
  • Cigondewah Rahayu
  • Cijerah
  • Gempolsari
  • Warungmuncang
32.73.09 Bandung Wetan 3
  • Cihapit
  • Citarum
  • Tamansari
32.73.12 Batununggal 8
  • Binong
  • Cibangkong
  • Gumuruh
  • Kacapiring
  • Kebongedang
  • Kebonwaru
  • Maleer
  • Samoja
32.73.04 Bojongloa Kaler 5
  • Babakan Asih
  • Babakan Tarogong
  • Jamika
  • Kopo
  • Suka Asih
32.73.17 Bojongloa Kidul 6
  • Cibaduyut
  • Cibaduyut Kidul
  • Cibaduyut Wetan
  • Kebon Lega
  • Mekarwangi
  • Situsaeur
32.73.22 Buahbatu 4
  • Cijawura
  • Jatisari
  • Margasari
  • Sekejati
32.73.18 Cibeunying Kaler 4
  • Cigadung
  • Cihaurgeulis
  • Neglasari
  • Sukaluyu
32.73.14 Cibeunying Kidul 6
  • Cicadas
  • Cikutra
  • Padasuka
  • Pasirlayung
  • Sukamaju
  • Sukapada
32.73.25 Cibiru 4
  • Cipadung
  • Cisurupan
  • Palasari
  • Pasirbiru
32.73.06 Cicendo 6
  • Arjuna
  • Husen Sastranegara
  • Pajajaran
  • Pamoyanan
  • Pasirkaliki
  • Sukaraja
32.73.08 Cidadap 3
  • Ciumbuleuit
  • Hegarmanah
  • Ledeng
32.73.29 Cinambo 4
  • Babakan Penghulu
  • Cisaranten Wetan
  • Pakemitan
  • Sukamulya
32.73.02 Coblong 6
  • Cipaganti
  • Dago
  • Lebakgede
  • Lebaksiliwangi
  • Sadangserang
  • Sekeloa
32.73.27 Gedebage 4
  • Cimincrang
  • Cisaranten Kidul
  • Rancabolang
  • Rancanumpang
32.73.16 Kiaracondong 7
  • Babakansari
  • Babakansurabaya
  • Cicaheum
  • Compreng
  • Kebonkangkung
  • Kebunjayanti
  • Sukapura
32.73.13 Lengkong 7
  • Burangrang
  • Cijagra
  • Cikawao
  • Lingkar Selatan
  • Malabar
  • Paledang
  • Turangga
32.73.30 Mandalajati 4
  • Jatihandap
  • Karangpamulang
  • Pasir Impun
  • Sindangjaya
32.73.28 Panyileukan 4
  • Cipadung Kidul
  • Cipadung Kulon
  • Cipadung Wetan
  • Mekarmulya
32.73.23 Rancasari 4
  • Cipamokolan
  • Darwati
  • Manjahlega
  • Mekar Jaya
32.73.11 Regol 7
  • Ancol
  • Balonggede
  • Ciateul
  • Cigereleng
  • Ciseureuh
  • Pasirluyu
  • Pungkur
32.73.07 Sukajadi 5
  • Cipedes
  • Pasteur
  • Sukabungah
  • Sukagalih
  • Sukawarna
32.73.01 Sukasari 4
  • Gegerkalong
  • Isola
  • Sarijadi
  • Sukarasa
32.73.19 Sumur Bandung 4
  • Babakanciamis
  • Braga
  • Kebonpisang
  • Merdeka
32.73.26 Ujungberung 5
  • Cigending
  • Pasanggrahan
  • Pasirendah
  • Pasirjati
  • Pasirwangi
TOTAL 151

Demografi babak

Panduduk babak

Tahun Jumlah panduduk
1941 226.877
1950 644.475
2005 2.315.895
2006 2.340.624
2007 2.364.312
2008 2.390.120
2010 2.394.873
Sejarah kependudukan kota BandungSumber:

Kuta Bandung marupakan kuta paling padat di Jawa Barat, di mana panduduknya banyak matan suku Sunda, sedangkan suku Jawa marupakan panduduk minuritas pangganalnya di kuta ngini lamun dibandingakan suku lainnya.

Panambahan panduduk kuta Bandung mulanya bakaitan banar lawan sarana taranspurtasi Karita api nang dibangun sakitar tahun 1880 nang manghubungakan kuta ini lawan Jakarta (dahulu bangaran Batavia). Pas rahatan 1941 tacatat sabanyak 226.877 ikung urang jumlah panduduk kuta ini nang lalu imbah paristiwa nang dipinandui lawan Long March Siliwangi, panduduk kuta ini batambah pulang dimana pas tahun 1950 tacatat jumlah panduduknya sabanyak 644.475 ikung urang.

Suku bangsa babak

Sabagai indung banuan prupinsi Jawa Barat, ciri panduduk Kuta Bandung bardasarkan suku bangsa bamacam-macam banar wan mampangaruhi kabaragaman adat istiadat masyarakat Kuta Bandung. Bardasarkan data Sinsus Panduduk Indunisia 2000, sapalih panduduk Kuta Bandung ialah urang Sunda, diumpati lawa Jawa, lalu buhan cina, Batak, Minangkabau, wan suku lainnya. Dibawah ini ialah panduduk Kuta Bandung bardasarkan suku bangsa pas Sinsus Panduduk Indunisia tahun 2000;

No Suku Jumlah 2000 %
1 Sunda 1.625.373 76,53%
2 Jawa 269.363 12,68%
3 Tionghoa 70.173 3,31%
4 Batak 37.465 1,76%
5 Minangkabau 19.488 0,92%
6 Betawi 8.987 0,42%
7 Cirebon 2.939 0,14%
8 Banten 615 0,03%
9 Suku lainnya 89.486 4,21%
Kota Bandung 2.123.889 100%

Pandidikan babak

Kuta Bandung marupakan salah satu kuta pandidikan, presiden panambayan Indunisia, Soekarno, suah sakulah pandidikan tinggi di Institut Teknologi Bandung (ITB) nang didiriakan lawan pamarintah kulunial Hindia Walanda pas masa pargantian abat ka-20.

Pendidikan formal SD atau MI negeri dan swasta SMP atau MTs negeri dan swasta SMA negeri dan swasta MA negeri dan swasta SMK negeri dan swasta Perguruan tinggi
Jumlah satuan 1023 250 184 25 96 130
Data sekolah di kota BandungSumber:

Kesehatan babak

Sabagai indung banua prupinsi Jawa Barat, kuta Bandung baisi wadah palayanan kasihatan nang palengkapnya di prupinsi ngini. Sampai tahun 2007, kuta Bandung sudah baisian 30 buting rumah sakit wan 70 buting puskismas nang tasabar di kuta ini, nang mana matan 17 buting rumah sakit ngintu sudah baisi 4 palayanan kasihatan dasar tagal salabihnya marupakan rumah sakit husus. Palayanan kasihatan dasar ngintu maliputi palayanan gasan bedah, palayanan husus panyakit dalam, palayanan husus anak juwa palayanan husus kabidanan wan kandungan.

Matan jumlah tanaga kasihatan nang tacatat di kuta Bandung dibandingakan lawan jumlah panduduk pas tahun 2007 ialah 86 ikung urang tanaga kasihatan sagan malayani 100.000 panduduk.

Catatan babak

  1. ^ jabar.bps.go.id Jumlah Penduduk Kota Bandung
  2. ^ Yat, H.Y., (1973), Development of higher education in Southeast Asia: problems and issues, Regional Institute of Higher Education and Development.
  3. ^ Toer, K.S., Kamil, E., (1999), Kronik revolusi Indunisia, Vol. 1, Kepustakaan Populer Gramedia, ISBN 978-979-9023-27-8.
  4. ^ Plummer, B.G., (2003), Window on freedom: race, civil rights, and foreign affairs, 1945-1988, UNC Press, ISBN 978-0-8078-5428-0.
  5. ^ See, S.T., Acharya, A., (2009), Bandung Revisited: The Legacy of the 1955 Asian-African Conference for International Order, NUS Press, ISBN 978-9971-69-393-0.
  6. ^ Rafael V. L., Mrázek R., (1990), Figures of criminality in Indunisia, the Philippines, and colonial Vietnam, SEAP Publications, ISBN 978-0-87727-724-8.
  7. ^ Suherman, S.A., (2009), Made in Bandung, DAR! Mizan, ISBN 978-979-752-872-0.

Tautan luar babak

 l  p  b 
Kuta-kuta basar di Indunisia
  Kuta Paropinsi Pupulasi     Kuta Paropinsi Pupulasi
1 Jakarta [[{{{city1 div}}}]] 9.607.787  
Kuta Bandung
7 Depok [[{{{city7 div}}}]] 1.738.570
2 Surabaya [[{{{city2 div}}}]] 2.765.487 8 Semarang [[{{{city8 div}}}]] 1.555.984
3 Bandung [[{{{city3 div}}}]] 2.394.873 9 Palembang [[{{{city9 div}}}]] 1.455.284
4 Bekasi [[{{{city4 div}}}]] 2.334.871 10 Makassar [[{{{city10 div}}}]] 1.338.663
5 Medan [[{{{city5 div}}}]] 2.097.610 11 Tangerang Saelatan [[{{{city11 div}}}]] 1.290.322
6 Tangerang [[{{{city6 div}}}]] 1.798.601 12 Bogor [[{{{city12 div}}}]] 950.334