Limau kuit (Citrus hystrix DC.) adalah ngaran tumbuhan subgenus Papeda perdu nang diambil buah wan daunnya gasan bumbu masakan. Dalam padagangan antarabangsa dipinandui sabagai kaffir lime.[1]

?Limau Kuit
Limau Kuit di Kebun Raya Amerika Serikat
Limau Kuit di Kebun Raya Amerika Serikat
Klasifikasi ilmiah
Karajaan: Plantae
Divisi: Magnoliophyta
Kelas: Magnoliopsida
Ordo: Sapindales
Famili: Rutaceae
Genus: Citrus
Spesies: C. hystrix
Nama binomial
Citrus hystrix
D.C.
Daun limau kuit, dipakai gasan paharum dalam masakan.

Parawakan babak

Tumbuhannya babantuk puhun halus lawan tinggi antara 2-12 mitir wan kawa tumbuh di wilayah nang katinggiannya 1.400 mitir di atas parmukaan banyu laut.[2] Batangnya bingkuk atawa babuncu, tahalus, bakayu, karas, bawarna tuha, wan tajuknya sirang siruk. Cakangnya randah, rapat, baduri, halus, wan babuncu landap.[3][4]

Daun limau kuit adalah daun majamuk babantuk bulat hintalu, manyirip, pangkal mambulat atawa tumpul, hujungnya tumpul atawa tajam, pinggirinya barigit, wan batangkai sabuting ruhak nang kaya anak daun. Daun limau kuit panjangnya 8-15 santimitir wan labarnya 2-6 santimitir. Bagian atas daun warnanya hijau tuha mancilang, tagal warna bagian bawahnya daun hijau anum atawa hijau kakuningan. Daunnya kawa harum wan bapahang mun diramas maraga baisi tanin 1,8 %, sataruid tritarpanuid, wan minyak atsiri 1-1,5%.[4]

Kambang limau kuit babantuk bintang wan bawarna putih kahabangan atawa putih kakuningan.[5] kambang ngini bakambang jadi buah nang bawarna hijau atawa kakuningan, bakarut, babinculan, wan babantuk bal halus. Rasa dagingnya masam wan pahit sigar. Kulitnya baisi zat sapunin, tanin 1%, sataruid tritarpanuid, wan minyak atsiri 1-1,5%. Kulitnya babau khas arumatik wan rasanya pina masin nang kainanya pina pahit.[4]

Manfaat limau kuit babak

Daun limau kuit rancak dipakai urang nang kauyuhan imbah garing sakira lakas sigar. Cara sakira daunnya sagan maubati ngitu yakni daun nang sigar dijarang dalam banyu sampai panas. Kamudian banyu ngitu dicampur ka banyu hangat saimbir, nang mana banyu ngitu dipakai sagan mandi.[6]

Buahnya dipakai sagan maubati flu, awak kauyuhan, rambut kapala nang babau, wan kulit basisik wan mangalupus.Limau kuit masak nang banyak banyunya diputung diparas, dimasak lawan banyu panas, kamudian diminum sagan maambil khasiatnnya.[6]

Minyak atsiri matan limau kuit kawa manangati macam-macam baktiri, nang kaya Klebsiella pneumoniae[7] , Propionibacterium acnes[8], Pseudomonas aeruginosa[8], Staphylococcus aureus[7], Escherichia coli[7], Staphylococcus epidermidis[9], wan lainnya.

Minyak atsiri matan limau kuit babak

Minyak atsiri ngini didapat matan panyulingan daun limau kuit atawa pamarasan kulit buahnya. Daun limau kuit nang baik sagan panyulingan ngini yakni nang warnanya hijau tuha, kada buruk, wan dipatik waktu pagi. Daun ngini dikaringi di wadah naung, dimasukakan ka dalam wadah panyulingan, disulingi antara 4-6 jam sampai minyak kada batitikan pulang, wan dipisahi minyaknya matan banyu. Imbah ngitu, minyaknya ditambahi natrium sulfat anhidrat atawa magnisium sulfat anhidrat 2-5 % sakira kadada banyunya pulang.[10] Rindimin minyak atsiri matan daun anum kawa sampai 0,6 %, tagal matan daun tuha kawa sampai 0,7 %.[2]

Waktu panyulingan, minyak atsiri ditambahi banyu atawa cairan kimia lain, nang mana cara ngini kawa mahasilakan minyak atsiri sampai 69,09 %. Minyak atsiri matan limau kuit baisi zat sitrunilal, linaluul, sitral, sitrunilo, nirul, wan giraniul.[10]

Limau kuit dalam budaya babak

Bubuhan Batak rancak mamakai limau kuit sagan Marpangir, nang mana bubuhan muslim rancak manggawi ngitu waktu handak masuk bulan puasa. Limau kuit nang dicampur lawan kambang mawar, daun pandan, kananga, sabut nyiur, wan bahan-bahan lain kamudian dijarang wan dipakai sagan bamandi-mandian. Marpangir saurang diambil matan unte pangir nang artinya limau kuit, nang mana dikaitakan lawan kisah Boru Saroding.[11]

Bubuhan banjar rancak mamakai banyu buah limau kuit sagan jadi palangkap soto banjar. Saking tahunya urang manggawi nang kaya ngitu, Indofood maulah rasa "Soto Banjar Limau Kuit" ka dalam salah sabuting minya.[12]

Jujuhutan babak

  1. ^ "Kaffir lime". Givaudan Citrus Variety Collection at UCR (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2023-03-20. 
  2. ^ a b Rusli, Meika Syahbana (2010). Sukses Memproduksi Minyak Atsiri. Jakarta: Agromedia Pustaka. hlm. 43. ISBN 9789790062962. 
  3. ^ Sarwono, B. (1991). Jeruk dan Kerabatnya. Hlm. 73. Jakarta: Penebar Swadaya. ISBN 979-489-003-0.
  4. ^ a b c Redaksi AgroMedia (2008). Damayanti, Dewi, ed. Buku Pintar Tanaman Obat: 431 Jenis Tanaman Penggempur Aneka Penyakit. Jakarta: Agromedia Pustaka. hlm. 102. ISBN 9789790061941. 
  5. ^ Mustari, Abdul Haris (2021). Biodiversitas di Kampus IPB University: Mamalia, Burung, Amfibi, Reptil, Kupu-Kupu dan Tumbuhan. Bogor: IPB Press. hlm. 445. ISBN 9786232565043. 
  6. ^ a b Dalimartha, Setiawan (2005). Tanaman Obat di Lingkungan Sekitar. Jakarta: Puspa Swara. hlm. 15. ISBN 9789793567570. 
  7. ^ a b c Yuliani, Ratna; Indrayudha, Peni; Rahmi, Septi Sriandita (2011-12). "AKTIVITAS ANTIBAKTERI MINYAK ATSIRI DAUN JERUK PURUT (Citrus hystrix) TERHADAP Staphylococcus aureus DAN Escherichia coli". Pharmacon (dalam bahasa Indonesia). 12 (2): 50–54. ISSN 1411-4283. 
  8. ^ a b Aran, Diana Hala; Mariani, Yeni; Yusro, Fathul (2021-05-05). "MINYAK ATSIRI DAUN JERUK PURUT (Citrus hystrix) DAN BIOAKTIVITASNYA TERHADAP BAKTERI Propionibacterium acnes DAN Pseudomonas aeruginosa". Bioma : Jurnal Biologi dan Pembelajaran Biologi. 6 (1): 1–10. doi:10.32528/bioma.v6i1.3221. ISSN 2528-1615. 
  9. ^ Rosmalawati, Tiara Afia; Noorhamdani, Noorhamdani; Widiatmoko, Arif (2022-05-24). "UJI EFEKTIVITAS MINYAK ATSIRI DAUN JERUK PURUT (Citrus hystrix D.C.) SEBAGAI ANTIBAKTERI TERHADAP Staphylococcus epidermidis SECARA IN VITRO". Majalah Kesehatan (dalam bahasa Inggris). 9 (1): 8–15. doi:10.21776/ub.majalahkesehatan.2022.009.01.2. ISSN 2548-7698. 
  10. ^ a b Yuliani, Sri; Satuhu, Suyanti (2012). Panduan Lengkap Minyak Atsiri. Jakarta: Penebar Swadaya. hlm. 90–91. ISBN 9789790025431. 
  11. ^ Simbolon, Huyogo (2021-09-14). "Unte Pangir, Semerbak Wangi Jeruk Rempah Berbalut Kearifan Lokal". liputan6.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-14. 
  12. ^ Yulianus, Jumarto (2022-02-04). "Pancaran Harmoni Soto Banjar". kompas.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-14.