Rakasasa gas adalah planet raksasa nang utamanya tardiri matan hidrogen wan helium.[1] Raksaaa gas kadang dipinandui jua lawan ngaran bintang gagal maraga planet ngini baisi kandungan elemen dasar nang sama lawan bintang. Musytari wan Zuhal marupakan raksasa gas nang ada di Tata Suria. Istilah "raksasa gas" pamulaannya adalah parsamaan kata "planet raksasa", tapi pas tahun 1990-an dipinandui bahwa Uranus wan Neptunus marupakan planet raksasa nang kalasnya balain,sapalihan ganal tabantuk matan zat volatil nang tabarat (nang disambat sabagai "es"). Maraga hal ngini, Uranus wan Neptunus wayah ini tarancak diklasifikasiakan di kategori nang balain, yaitu sabagai raksasa es.[2]

Musytari dikudak ulih New Horizons pas bulan Januari 2007
Zuhal di equinox dikudak ulih Cassini pas bulan Agustus 2009

Terminologi babak

Istilah raksasa gas diulah pas tahun 1952 ulih panulis sains fiksi James Blish[3] wan awalnya dipakai gasan manjalasakan sabarataan planet raksasa. Hal ngini kawa disambat sabagai sasuatu nang salah pangartian maraga dalam barataan volume planet raksasa takanannya tinggi banar jadi kada sabarataan materinya babantuk gas.[4] Lain pada kandungan material solid di hinti wan lapisan pamukaan atmosfirnya, sabarataan materinya diatas poin kritis, dimana disana kadada jarak antara cairan wan gas.[5]

Tapi istilah ngini jadi tarkanal, maraga ilmuwan planet biasanya mamakai "babatuan", "gas", wan "es" gasan singkatan matam kalas unsur wan sanyawa nang umumnya ditamui sabagai konstituen planet, talapas matan apa fase materi nang kawa cungul di Tata Suria bagian luar, hidrogen wan helium disambat sabagai "gas"; banyu, mitana, wan amunia sabagai "es"; wna silikat wan lugam sabagai "batu". Maraga Uranus wan Neptunus kabanyakan tardiri matan materi nang solid maka dalam terminologi ini es tapas dipakai pada gas, buhannya makin rancak disambat sabagai raksasa es wan tapisah matan raksasa gas.

Tata suria Ekstra babak

 
Panggambatan palukis masalah furmasi raksasa gas di parak bintang HD 100546

Raksasa gas dingin babak

Raksasa gas nang sugih hidrogennya taganal pada planet Musytari tapi kada tabarat pada 500 M (1.6 MJ) pacangan taganal sadikit di volumenya pada Musytari.[6] Gasan massa nang labih pada 500 M, gravitasi pacangan maulah planet bakihit (itihi materi nang bakihit).[6]

Pamanasan Kelvin–Helmholtz kawa maulah raksasa gas gasan maradiasi energi nang tabanyak pada energi nang didapatakannya matan bintang nang jadi rumahnya.[7][8]

Liliput gas babak

Artikal utama: Liliput gas

Biaf ngaran "gas" wan "raksasa" rancak dipakai baimbaian, hidrogen planet kada parlu saganal lawan raksasa planet biasanya nang baasal matan tata suria. Tapi jua, planet-planet gas nang tahalus wan planet nang taparak lawan bintangnya pacangan kahilangan massa atmosfer nang tahancap malalui pambukahan hidrodinamis pada planet nang taganal wan planet nang tajauh pada bintangnya.[9][10]

Sabuting liliput gas kawa dipinandui sabagai planet nang baisi hinti pina babatu nang sudah maakumulsi sarubung kandal hidrogen, helium, wan zat nang nyaman manguap lainnya, nang dihasilakan radius total antara 1,7 wan 3,9 jari-jari bumi.[11][12]

Planet tata suria ekstra nang paling kihit nang mirip banat lawan "planet gas" adalah Kepler-138d, nang baisi massa nang sama lawan bumi tapi 60% taganal wan baisi kasasakan nang manampaiakan sarubung gas nang kandal.[13]

Planet gas nang baisi massa randah masih kawa baisi radius nang manandai bahwa inya raksasa gas amun baisi temperatus nang pas.[14]


Catatan Batis babak

  1. ^ D'Angelo, G.; Lissauer, J. J. (2018). "Formation of Giant Planets". Dalam Deeg H., Belmonte J. Handbook of Exoplanets. Springer International Publishing AG, part of Springer Nature. hlm. 2319–2343. 
  2. ^ National Aeronautics and Space Administration website, Ten Things to Know About Neptune
  3. ^ Science Fiction Citations, Citations for gas giant n.
  4. ^ D'Angelo, G.; Durisen, R. H.; Lissauer, J. J. (2011). "Giant Planet Formation". Dalam S. Seager. Exoplanets. University of Arizona Press, Tucson, AZ. hlm. 319–346. 
  5. ^ D'Angelo, G.; Weidenschilling, S. J.; Lissauer, J. J.; Bodenheimer, P. (2021). "Growth of Jupiter: Formation in disks of gas and solids and evolution to the present epoch". Icarus. 355: 114087. 
  6. ^ a b Seager, S.; Kuchner, M.; Hier-Majumder, C. A.; Militzer, B. (2007). "Mass-Radius Relationships for Solid Exoplanets". The Astrophysical Journal. 669 (2): 1279–1297. 
  7. ^ Patrick G. J. Irwin (2003). Giant Planets of Our Solar System: Atmospheres, Composition, and Structure. Springer. ISBN 978-3-540-00681-7. 
  8. ^ "Class 12 – Giant Planets – Heat and Formation". 3750 – Planets, Moons & Rings. Colorado University, Boulder. 2004. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2008-06-21. Diakses tanggal 2008-03-13. 
  9. ^ Feng Tian; Toon, Owen B.; Pavlov, Alexander A.; De Sterck, H. (March 10, 2005). "Transonic hydrodynamic escape of hydrogen from extrasolar planetary atmospheres". The Astrophysical Journal. 621 (2): 1049–1060. 
  10. ^ Mass-radius relationships for exoplanets, Damian C. Swift, Jon Eggert, Damien G. Hicks, Sebastien Hamel, Kyle Caspersen, Eric Schwegler, and Gilbert W. Collins
  11. ^ Three regimes of extrasolar planets inferred from host star metallicities, Buchhave et al.
  12. ^ D'Angelo, G.; Bodenheimer, P. (2016). "In Situ and Ex Situ Formation Models of Kepler 11 Planets". The Astrophysical Journal. 1606 (1): in press. 
  13. ^ Cowen, Ron (2014). "Earth-mass exoplanet is no Earth twin". Nature. doi:10.1038/nature.2014.14477. 
  14. ^ *Mass-Radius Relationships for Very Low Mass Gaseous Planets, Konstantin Batygin, David J. Stevenson, 18 Apr 2013