Sumangka adalah ngaran tanaman buah sakali tanam nang tamasuk ka dalam kaluarga Cucurbitaceae jadinya masih baisiian hubungan kulaan duwa melon, bilungka, waluh sayur, waluh banyu wan waluh. Tanaman ngini asalnya matan Sudan, Afrika,[1] lalu imbah ngitu maucir ka samunyaan wilayah. Tanaman Sumangka ngini tamasuk ka kalumpuk nang lain pada nang lain maraga akarnya malayap di atas tanah haja duwa kulimbit buahnya nang baisi balang kaya curitan wan daging buahnya nang habang.[2]

Buah sumangka

Tanaman ngini hidupnya malayap duwa baisian bamacam parian nangkaya sumangka habang, sumangka kuning duwa sumangka babigi wan sumangka kada babigi.[3]

Di Indunisia, rahatan 2021 sumalam praduksi sumangka sabanyak 414.000 tun. Prupinsi nan pambanyaknya batanam sumangka ialah Jawa Timur, Jawa Barat duwa Nusa Tenggara Barat, tagal kuta Jakarta haja nang kada mahasilakan sumangka sama sakali.[4]

Sajarah babak

Buah sumangka sudah ditanam urang matan bahari, dukanu 4000 tahun SM jadinya kada hiran lagi apabila buah ngini sudah dipinandui urang di mana haja.[5] Marga matan banua Afrika wan ditanam urang di gurun pasir Kalahari, mulai sini maucir ka samunyaan banua. Lamunnya rahatan babuah, samunyaan hiwan katuju banar, matan tikus sampai ka gajah mamakan haja. Baimbaian duwa panjual wan palaut, buah ngini umpat juwa pindah ka India duwa Cina.[6]

Parawakan babak

 
Buah Sumangka handak masak

Urang Cina mamasukakan buah sumangka ka kalumpuk wawaluhan, marga caranya tumbuh nang mahirip. Matan sini kata 'kuaci' bamula nang artinya adalah biji labu atawa bigi waluh.[6]

Nangkaya tanaman suku bilungka, nang katuju malayap maka Sumangka ngini kada kawa maulah akar bujuran wan kawa kawa banaik, adapun ingannya malayap bisa sampai balasan mitir.[3]

Akar babak

Akar sumangka bisa bapanjang sampa ma 3-5 m. Batangnya lunak, babuncuan, duwa barambut nang panjangnya bisa 1,5-5 m. Daunnya basusun sulang sali, batangking nang libar halaiannya.[2]

Buah babak

Sumangka bakulimbit buah kandal, badaging wan lincar. Dagingnya di kulimbit buah nang bakalir putih ngini disambar urang duwa albedo. Kalir kulimbit buah bamamacam, mulai hijau tuha, kuning pucat atawa hijau anum babalang putih. Daging buahnya lamah, babanyu wan rasanya manis. Sapalih kalirnya habang, tagal wayah ngini ada juwa sumangka bakalir kuning, jingga duwa bantukannya buahnya kutak.[7]

Daun babak

Daunnya sumangka bantukannya kaya jariji tangan nang hujungnya runcing. Panjang daunnya kikira 3-25 cm nang libarnya 1,5-5 cm. Hihigaan daunnya bagalumbang wan bagian bawahnya barambut rapat di tulangannya.[3]

Kambang babak

 
Kambang Sumangka nang malarak

Kambang Sumangka cungul di katiak tangking daun wan bakalir kuning nyarak. Sumangka baisi tiga parian kambang, yaitu kambang lakian (staminate), kambang binian (pistillate) lawan kambang sampuraka (hermaphrodite). Biasanya sumangka baisi kambang lakian dibanding kambang binian ba 7:1.[3]

Panyarbukan kambang sumangka biasanya dibantui duwa kararangka nangkaya kukupu atawa wanyi, tagal kawa juwa dibaasa duwa bubuhan nang batanam. Caranya adalah marikitakan kambang lakian ka kambang binian, sarbuk darinya nang sudah masak dipinandui duwa barikitnya sarbuk sari ka kuku jari. Lamunnya kambang binian nang sudah masak dipinandui lawan adanya banyu nang mangaluar pada putiknya.[8]

Wayah nang bagus gasan manyarbuki pas rahatan baisukan kikira 6.30-10.00, lamunnya limpat pada jam ngitu tagal taganggu prusis sumangka pambuahan maraga putiknya kambang binian cagaran mangalurakan landir lamun siang hari. Parihal ngini sarbuk sari cagaran kada tapi kawa barikit nang bisa jadi gagal pambuahan.[8]

Batanam babak

Sumangka rasuk ditanam di padang nang curah hujannya kikira 40-50 mm saban bulannya. Buah ngini mahandaki suhu nang kukurang labih 250 C pabila siang hari.[9]

batanam sumangka dimulai duwa marandam banihnya sahari samalam, imbah ngitu ditirisakan sampai karing wan ditunggui sampai malacuk. Lamun sudah ada lacukannya sadikit, hanyar dimasukakan ka luang wan ditukupi pakai halalang karing atawa pakai daun nyiur karing.[3]

Kagunaan babak

Sumangka habang wan sumangka kuning dipinandui kawa jadi tanaman tatamba nang bamanpaat gasan mahancurakan batu ginjal duwa maluruhakan banyu kamih.[10] Salaya pada ngitu, Sumangka juwa diparcaya lawan urang gasan manurunakan takanan darah, gula darah lawan mangurangi singkal lamun habis ulahraga.[11]

Jujuhutan babak

  1. ^ Ferdian, Habib (2021-07-07). "Tahukah Kamu dari Mana Buah Semangka Berasal? Ini Jawabannya". kumparan (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-21. 
  2. ^ a b "Tanaman Semangka, Penghasil Buah yang Kaya Manfaat". Greeners.Co (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-17. 
  3. ^ a b c d e Siregar, Firmansyah; Sobir (2010). Budidaya Semangka Panen 60 hari. Jakarta: Penebar Swadaya. 
  4. ^ Sadya, Sarnita (2022-09-20). "Produksi Semangka Indonesia Sebanyak 414.242 Ton pada 2021". Dataindonesia.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-21. 
  5. ^ Kusumastuti, Utari; Sukarsa; Widodo, Pudji (2017). "KEANEKARAGAMAN KULTIVAR SEMANGKA [Citrullus lanatus (THUNB.) MATSUM. & NAKAI] DI SENTRA SEMANGKA NUSAWUNGU CILACAP" (PDF). SCRIPTA BIOLOGICA. 4: 15–19. Diarsipkan dari versi asli (PDF) tanggal 2023-03-21. Diakses tanggal 2023-03-21. 
  6. ^ a b Kalie, Moehd (2008). Bertanam Semangka. Jakarta: Penebar Swadaya. ISBN 9794891703. 
  7. ^ Daniel, Andri. Semangka Tanpa Biji. Yogyakarta: Pustaka Batu Press. 
  8. ^ a b "penyerbukan tanaman semangka". Cyber extension. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-03-21. Diakses tanggal 2023-03-21. 
  9. ^ "DISPERTAN.BANTENPROV.GO.ID | Cara Praktis Budidaya Semangka Hasil Panen Melimpah". dispertan.bantenprov.go.id. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2023-03-17. Diakses tanggal 2023-03-17. 
  10. ^ Effendi, E. Mulyadi; Wardatun, Sri (2012). "POTENSI SARI BUAH SEMANGKA MERAH (Citrullus vulgaris rubrum) DAN SARI BUAH SEMANGKA KUNING (Citrullus vulgaris flavum) SEBAGAI PELURUH BATU GINJAL KALSIUM OKSALAT SECARA IN VITRO". Ekologia. 12: 6–11.  line feed character di |title= pada posisi 65 (bantuan)
  11. ^ Rahman, Arief (2022-03-07). "Semangka Untuk Mengatasi Nyeri Otot Setelah Olahraga Berat, Memang Bisa?". KOMPAS.tv (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2023-03-21.