Wadai Taradisiunal Banjar

Dalam adat wan budaya masarakat Banjar Kalimantan Salatan, kitihan manis atawa wadai adalah sabuting banda nang kada kawa tapisah. Wadai tradisiunal Banjar nang bamacam-macam baik tagasnya, angih, wan kalirnya maisaratakan sabuting makna nang tatian dalam sahari-harian masarakat. Dalam ritual adat, wadai banyak dipakai gasan sarana palangkap.

Acil pajual Wadai Banjar di Pasar Taradisiunal Kalimantan Salatan.

Sajarah

babak

Taradisi wadai sabujurnya sudah maakar matan jaman bahari, labih pasnya wayah masa karajaan Nagara Dipa. Wadai 41 adalah istilah nang marujuk ka macam-macam wadai banyaknya 41 buting. Wayah masa karajaan bahari, wadai dipakai jadi sasaji gasan bubuhan arwah panggana alam lain sakira kada mangganggu kahidupan manusia. Tagal imbah kadatangan agama Islam, budaya sasaji bamula taugah wan digantiakan lawan akulturasi budaya nang islami.

Wadai jua adalah simbulisasi masarakat Banjar nang susial. Dalam ngini marujuk ka taradisi mawarung. Di mana kitihan nang disadiaakan rancaknya wadai taradisiunal Banjar. Diumpati lawan teh atawa kupi langat masarakat Banjar rancaknya bapandiran saikung sama lain.

Wadai 41

babak

Wadai 41 wayah ngini ada dalam parayaan Islam nangkaya Baayun Mulut, Batamat Al-Qur'an, Badudus, wan palangkap ritual adat lainnya. Guna matan Wadai 41 labih dilambangakan lawan kasalamatan wan rasa sukur masarakat. Sahdan, daptar wadai 41 nitu adalah:[1]

Wadai lain

babak

Naya adalah daptar wadai nang dipinandui di Banjar tagal kada tamasuk dalam wadai 41:

Ngaran wadai Panjalasan Gambar
Amparan tatak  
Apam Barabai  
Ardat Gumbili basanga  
Balikuhai  
Bingka barandam  
Buah Jingah
Bubur gunting Banjar  
Bubur randang  
Gagampam  
Gagatas  
Gagauk  
Gaguduh  
Wadai Gambung  
Hula-hula  
Suuk  
Gaguduh banyalam  
Bingka tumis
Dulinat  
Arang-arang  
Putri daun / Lumpur surga  
Sarang kalulut  
Lempeng  
Roti pisang
Pais pisang  
Pais gumbili
Pais sagu  
Jalabia
Cangkuduk
Sarawa  
Rimpi  
Putri selat  
Putri keraton
Putri kaca
Putri bakunjang
Sari muka  
Sari pangantin
Sari kaya  
Sari India  
Sari antah  
Kasusun / nangka susun
Kararaban  
Kisur burit
Bipang  
Ulatih  
Sasagun
Dadar gunting  
Daun paring  
Rangai  
Pilus
Garigit  
Gagaplak
Duduitan  
Garubi  
Talapak bica / Ilat sapi  
Jintan
Puding Perancis
Lapis Cina
Lapis Nagara  
Sarang samut
Laksa  
Kue lam  
Ulin-ulin / dodol anum
Petah  
Petah Arab  
Ipau  
Masubah
Bubur ambul  
Sunduk lawang
Kalakatar
Apam paranggi  
Ungul-ungul  
Salada gumbili  
Jaring baras  
Putri manjinguk
Kakumbu
Cucur itik  
Papari bakunyung  
Sarang wanyi  
Alua / Halwa  
Roti gambir
Pisang gapit  
Roti bagincu  
Untuk-untuk  
Roti pisang  
Wadai galang  
Wadai katuyung  
Satu kacang  
Sagu rinting  
Pais waluh  
Pau  
Gabin sagu
Kulit langsat

Jujuhutan

babak
  1. ^ Rahmawati, Neni Puji Nur (2014). Makna simbolik dan nilai budaya kuliner wadai Banjar 41 macam pada masyarakat Banjar Kalsel (edisi ke-Cetakan pertama). Yogyakarta: Kepel Press. ISBN 978-602-1228-94-4.