Haji Anang Abdul Hamidhan (diranakakan di Rantau, Tapin, Kalimantan Salatan, 25 Pibuari 1909 – habis umur di Banjarmasin, Kalimantan Salatan, 21 Agustus 1997 pas umur 88 tahun)[1] atawa nang labih dipinandui urang lawan ngaran A.A. Hamidhan adalah saurang pajuang wan wartawan matan Kalimantan Salatan. A.A.Hamidhan mandiriakan Soeara Kalimantan pada 5 Maret 1942. Sidin jua mambawa habar kamardikaan Indunisia ka Kalimantan pada 24 Agustus 1945 lawan mamakai pasawat Japang.[2]

Kahidupan awal babak

Sidin diranakakan di Rantau, Tapin pada 25 Pibuari 1909. Sidin manjalanakan pandidikan di Europeese Lagere Scool di Samarinda, limbah ngitu malanjutakan ka Gemoontelijke MULO Avondshool di Batavia Genrum, damini Jakarta marga pulitik étis Walanda nang wayah ngitu mambulihakan buhannya nang lain ningrat hagan malanjutakan pandidikan buhannya. Wayah ngitu jarang banar putra Kalimantan nang lain katurunan ningrat kawa masuk ka dunia pandidikan Irupa. Matan kasadaran ngitu, Hamidhan manuguli banar pandidikannya di sana.[3]

Karir babak

Pra-kamardikaan babak

Wayah anum, sidin maabdiakan dirinya hagan dunia pérs. Hamidhan sabujurnya sudah masuk ka dunia jurnalistik tumatan tahun 1927, sawayah manjadi angguta ridaksi surat habar Perasaan Kita di Samarinda wan angguta ridaksi Bintang Timur nang tarbit di Jakarta.[3]

Pada tahun 1929, sidin manjadi pamimpin ridaksi Bendahara Borneo (1929), Soeara Kalimantan (1930-an), Kalimantan Raya (1942), dan Borneo Shimbun (1945).[1]

Soeara Kalimantan marupakan surat habar paribumi panambayan nang didiriakan A.A. Hamidhan di Banjarmasin. Didiriakan pada tanggal 23 Maret 1930. Pangaruh matan surat kabar ngini ganal. Langkah Anang Abdul Hamidhan ngitu dudinya diumpati wartawan paribumi lainnya.[4] Dalam waktu singkat, 14 kuran/majalah tarbit di Borneo Salatan dalam kurun waktu 1930-1942.[4]

Sidin suah talu kali kana persdelict (delik pers) wan limbah ngitu dibui. Dua bulan panjara di Cipinang, pada tahun 1930; anam minggu panjara di Banjarmasin, 1932 wan nang pahabisan anam bulan di Banjarmasin, 1936.[3] Pada tanggal 13 April 1938, sidin ma-umpati konpérénsi wartawan di Bandung, Jawa Barat.[3] Sidin manulis dalam artikal Kalau Menghadapi Suatu Persdelict, "Dimasa itu, boleh dikata suatu surat kabar tanpa merasakan persdelict, bagaikan sayur tanpa garam, hambar."[3]

Pada jaman Japang, pasnya tanggal 5 Maret 1942 sidin manarbitakan surat habar Kalimantan Raya.[5] Sabalumnya, yitu pas jaman Walanda surat habar Soeara Kalimantan anggit Anang Abdul Hamidhan kada lapas matan aksi parakaian nang digawi ulih pasukan AVC Walanda ulih karana karusuhan pulitik di Kuta Banjarmasin (9-10 Pibruari 1942). Bahkan, parakaian dinumur-satu'akan dibandingakan lawan pasilitas khusus wan fasilitas umum lainnya nang ada di kuta ngini.[5]

Hamidhan, panyunting wan panarbit harian Suara Kalimantan wan mingguan Suara Hulu Sungai, disuruh bubuhan Japang hagan manarbitakan Kalimantan Raya nang ditarbitakan pada Maret 1942.[6]

Limbah nintu dilanjutakan pada awal Mai 1942, saikung staf harian Japang Asahi Simboen maambil kandali surat habar Kalimantan Raya wan dingarani ulang sabagai "Borneo Simboen".[6] Limbah surat habarnya diambil kandali, sidin dipaksa manjadi pamimpin ridaksi Borneo Simboen. Salanjutnya, sidin marikrut wartawan-wartawan paribumi A.A. Rivai, ading sidin (Pangganti Pengurus/Pimpinan Redaksi), Gusti Ahmad Soegian Noor, Fachrudin Mohani (kamanakan Hamidhan), Marwan Ali, Zaglulsyah, Ahmad Basuni, Sjahransjah, Abdul Wahab, Rosita Gani, Golek Kentjana, dan Janti Tajana.[5][Note 1]

Salawas pandudukan Japang ngini, sidin bagawi di bawah tikinan kolonial. Nangkaya sawayah bagawi di Surat Kabar Borneo Shimboen, A.A. Hamidhan sawat mandapat paringatan karas matan panguasa militar Dai Nippon.[5] Wayah nintu surat habar nang dipimpinnya mamuat habar upacara palapasan atawa upacara parpisahan nang dilakukan ulih sajumlah panduduk di suatu kampung di dairah ngini atas saragu bala tantara Dai Nippon nang akan pindah tugas ka kampung lain. Bauntung, pihak Japang mamaafkan lawan catatan kajadian itu kada taulang pulang.[5]

Limbah kamardikaan babak

Hamidhan marupakan wakil matan Kalimantan dalam PPKI nang ditunjuk Japang pada awal Agustus 1945. Sabalum tulak ka Jakarta, hagan manyarap aspirasi warga, Hamidhan ma-adakan rapat baimbai tukuh-tukuh matan Banjarmasin wan Kandangan.[7] Kaisukannya, yakni 17 Agustus 1945, sidin umpat jua manyaksikan pambacaan Proklamasi Kamardikaan Indunisia.[7]

Dudinya, sidin manulis artikal sajarah manurut kasaksian sidin saurang Sekitar Mukaddimah UUD 1945: Untuk Memperlengkap Kebenaran Sejarah, sidin baujar lamun manurut kasaksian Hamidhan, panghilangan 7 kata dalam Pambukaan UUD 1945 kada tajadi pardabatan ganal nangkaya nang dikuya-akan urang awam, samunyaan bajalan lancar. Lamun ada pardabatan, nintu maumpati sasudahnya.[3]

Pada tanggal 18 Agustus, PPKI ma-adakan rapat panambayannya. Di akhir rapat, Parésidén Soekarno manunjuk 9 urang[Note 2] sabagai angguta Panitia Kecil nang ditugasi hagan manyusun rancangan nang isinya hal-hal nang sifatnya mandasak yaitu pambagian nagara, kapulisian, tantara kabangsaan, dan parikunumian.[8]

Kaisukannya, pada dinihari 19 Agustus Otto Iskandardinata ma-adakan rapat. Sidin ditawari jabatan sabagai gubernur Kalimantan nang panambayan, tapi sidin manulaknya. Malah, sidin manyarahakan jabatannya ka Pangeran Muhammad Noor. Wayah itu, Pangeran barada di Pulaw Jawa, yaitu Bandung.[7] Adapun, hasil nang diparulih matan Panitia Kecil itu adalah Pangeran Moh. Noor manjadi calun gubernur.[8]

Baimbai A.A. Rivai (ading Hamidhan), pada tanggal 24 Agustus buhannya datang matan Jawa hagan mambawa habar kamardikaan.[9] Salanjutnya, Borneo Shimbun nang ada di Banjarmasin wan Kandangan umpat jua manyiarakan habar proklamasi itu, tamasuk manyiarakan UUD 1945, pangangkatan Pangeran Muhammad Noor sabagai gubernur Kalimantan. Sidin jua diparcaya sabagai pamimpin matan Kalimantan di Jawa cagar mandiriakan PNI, BKR, dan KNIP dairah Kalimantan.[9]

Pada tanggal 30 Oktober 1945, sidin badapat lawan Hasan Basry. Hasan Basry mamintanya cagar manyabakakan pamflet sual kamardikaan Indunisia di Amuntai. Pahadangan nintu, Hasan Basry jua ma-ulah parjuangan hagan mangumpulakan kakuatan di Kalimantan Salatan.[10]

Limbah Konférénsi Mija Bundar, sidin ma-ubah ngaran surat habarnya Soeara Kalimantan manjadi Indonesia Merdeka. Pada tahun 1961, surat habarnya dijual. Hamidhan mangaku kaciwa lawan kabibasan pérs nang ditikin pamarintah wan kurang matan sumangat proklamasi.[7]

Limbah surat habarnya dijual, Hamidhan ditawari ulih kamanakannya, Fachrudin Mohani hagan ma-itihi dua hutil ambatnya, Hotel Banyuwangi (Banyuwangi) wan Hotel Wisma Andhika (Surabaya). Satu atawa dua bulan sakali Hamidhan bulik ka Banjarmasin hagan manjinguk kaluarganya. Gawian ngini bajalan sampai tahun 1975.[7]

Kahidupan pribadi babak

A.A. Hamidhan baisi saurang bini bangaran Fauziah. Harai maninggalakan 7 urang anak wan 11 urang cucu. Sabuting buku biografi dirinya dikarang ulih Soimun Hp, matan pihak Proyek Inventarisasi dan Dokumentasi Sejarah Nasional (Indonesia) pada tahun 1987. Buku itu bajudul H.A.A. Hamidhan:pejuang dan perintis pers di Kalimantan.[7]

Catatan bawah babak

  1. ^ Menurut buku The Japanese Occupation of Borneo, 1941-45 [Pandudukan Japang di Borneo, 1941-45], sidin kada manjadi kapala ridaksi, tagal sidin manjadi manager wan panyunting di Borneo Simboen. Hanyarlah, pada tahun 1945 sidin diangkat manjadi kapala ridaksi
  2. ^ Kesembilan orang itu selain dirinya dalam buku Sejarah Nasional Indonesia, VI selain dirinya antara lain adalah:Otto Iskandardinata, Soebardjo, Sajuti Melik, Iwa Kusumasumantri, Wiranatakusumah, Dr. Amir, Sutardjo Kartohadikusumo, Dr. Ratulangi, dan I Gusti Ketut Pudja.

Rujukan babak

  1. ^ a b "H dari Ensiklopedi Pers Indonesia (EPI)". 14 November 2008. Diarsipkan dari versi asli tanggal 8 March 2010. Diakses tanggal 16 September 2012. 
  2. ^ Drs., Tugiyono. Pengetahuan Sosial Sejarah. Grasindo. hlm. 8. ISBN 979-732-384-6. Diakses tanggal September 15, 2012. 
  3. ^ a b c d e f "Kenangan AA Hamidhan Disekitar Proklamasi dan Karir Jurnalistiknya:Pejuang dan Wartawan yang Tiga Kali Dipenjara karena persdelict". Radar Banjarmasin. 17 August 2012. Diarsipkan dari versi asli tanggal 16 September 2012. 
  4. ^ a b Sastra Indonesia Modern di Kalimantan Selatan Sebelum Perang (1930-1945)
  5. ^ a b c d e Tajuddin Noor Ganie (11 Februari 2012). "Karya puisi Pun Diberi Honor". Banjarmasin Post. Diarsipkan dari versi asli tanggal 2013-01-05. Diakses tanggal 2012-10-01. 
  6. ^ a b Keat Gin, Ooi (2011). The Japanese Occupation of Borneo, 1941-45. Taylor & Francis. hlm. 81. ISBN 0-203-85054-8. Diakses tanggal September 17, 2012. 
  7. ^ a b c d e f Syarafuddin (17 Februari 2012). "Mengenang Anang Abdul Hamidhan, Tokoh Pers di Kalsel Bag-2:Saya Jurnalis, Bukan Gubernur". Radar Banjarmasin. Diarsipkan dari versi asli tanggal 16 September 2012. 
  8. ^ a b Poesponegoro, Marwati Djoened; Notosusanto, Nugroho (1993). Sejarah nasional Indonesia: Zaman Jepang dan zaman Republik Indonesia, VI. Jakarta: PT Balai Pustaka Persero. hlm. 160. ISBN 979-407-412-8. Diakses tanggal September 16, 2012. 
  9. ^ a b Sjamsuddin, Helius; Maryani, Enok (5 October 2008). "Kalimantan dalam Masa Revolusi Indonesia" (PDF) (dalam bahasa Indonesian). 
  10. ^ PERANGINANGIN, Marlon dkk; Buku Pintar Pahlawan Nasional. Batam: Scientific Press, 2007.