Sintaksis marupakan salah sabuting ilmu matan cabang linguistik nang mamfokusakan kajiannya lawan kalimat. Sintaksis surang baasal matan basa Yunani, sun nang baarti lawan wan kata tattein nang baarti maandak, lamun dikambuhakan suntattein baarti maandak kata atawa ilmu nang fokus paandakan kata atawa ilmu tata kalimat.[1] Dalam Basa Arab, sintaksis disambat ilmu nahwu.[2]

Sintaksis sacara umumnya mamokusakan kajiaannya lawan kalimat, tagal sintaksis juga mamokusakan lawan danul nang tahalus matan kalimat, yaitu kata. Labih matan itu, sintaksis jua fokus lawan kelompok kata (frasa), klausa, lawan macam-macam kalimat nang kaya kalimat surangan, kalimat banyak, kalimat aktip, kalimat pasif, kalimat nang kata gawi parlu objek, kalimat nang kata gawi kada parlu objek.[1]

Ilmu Sintaksis surang ada maraga jasa Noam Chomsky imbah inya maminanduakan ilmu ngini lawan bukunya bajudul Syntactic Structure (wayahini dikiau sawagai generative grammar).[3]

Sintaksis manurut bubuhan ahli babak

Sintaksis nang marupakan cabang Ilmu Basa fokus lawan kalimat, baisi makna nang bamacam-macam manurut bubuhan ahli. Parker wan Riley (2005) manyambat sintaksis marupakan ilmu nang mangkaji frasa, klausa, wan kalimat. Lain pada ngitu, ahli lain, Ramlan (2005), manyambat bahwa sintaksis kada mangkaji frasa, klausa, wan kalimat wara, tagal juga mangkaji wacana.

Ahli lain nang kaya Fromkin wan Rodman (1983) wan Ba'dulu wan Herman (2005), manyambat sintaksis mangkaji ilmu struktur kalimat.

Kridaklasana (2001) manyambat sintaksis marupakan cabang Ilmu Basa nang mangkaji aturan wan raraitan antara kata wan hal lain nang taganal pada ngitu, atawa antar satuan nang taganal ngitu di dalam Basa.

Ruang lingkup sintaksis babak

Sintaksis surang baisi ruang lingkupnya nang di dalamnya ada kata, frasa, klausa, wan kalimat. Ruang lingkup ngitu didasarakan lawan pamikiran-pamikiran nang kaya:[1]

Kalimat ada maraga kata babak

Hinti dalam kajian sintaksis marupakan kalimat, tagal kalimat kada pacangan ada, lamun kadada kata. Kata nang ada lawan kalimat baisi kaunaannya surang-surang, ada nang sawagai subjek, predikat, objek, papurna, atawa katarangan. Salihan, badasar macam kata, ada jua kata dalam kalimat nang kawa dimasukakan jadi babarapa macam, nang kaya kata banda, kata gawi, kata muka, promina, kata sambung, sandang, kata katarangan, kata sipat, kata seru, wan kata takun.[1]

Kalimat ada maraga frasa babak

Kalimat marupakan hinti kajian matan sintaksis nang jua bakait lawan frasa. Frasa sawagai danul taulahnya kalimat kawa dimasukakan jadi dua, yaitu badasarakan ada kadanya danul hinti wan badasarakan kalas kata. Matan ada kadanya danul hinti, dibagi jadi dua yaitu frasa endosentrik wan frasa eksosentrik. Salihan, matan kalas kata, fasa kawa dimasukakan ka dalam babarapa kalumpuk, yaitu frasa nomina, verba, adjektiva, promina, adverbia, dan frasa muka.[1]

Kalimat ada maraga klausa babak

Dalam kajian sintaksis, kalimat jua pacangan ada lamun ada klausa sawagai hinti paulahan kalimat, baik klausa nang bibas, atawa klausa nang taikat.[1]

Sintaksis manalaah macam wan bantuk kalimat babak

Maraga sintaksis hintinya marupakan kajian kalimat, maka sintaksis juga manalaah bamacam wan bantuk kalimat nang kaya kalimat surangan, kalimat banyak, kalimat aktip, kalimat pasif, kalimat nang kata gawi parlu objek, kalimat nang kata gawi kada parlu objek.[1]

Konstruksi sintaksis babak

Istilah konstruksi sintaksis maampah ka kunsip satuan basa nang bamakna nang kaya frasa, klausa, wan kalimat. Unsur pahalusnya paulahan sintaksis adalah bantuk bibas atawa kata. Konstruksi sintaksis baciri (1) anggutanya bantuk bibas, (2) raraitan unsurnya kawa disisipakan bantuk kata lain, (3) struktur unsurnya rajin kada magun, (4) bantuknya barupa frasa, klausa, wan kalimat.[4]

Alat atawa satuan sintaksis babak

Sintaksis sawagai danul matan ilmu basa kada lapas mamandirakan kata satuan-satuan lain nang taganal wan raraitannya. Hal ngini bamakna sintaksis liwar mamokusakan makna gramatikal dalam kalimat. Dalam tataran gramatikal, kata marupakan satuan pahalusnya dalam sintaksis nang kawa badiri surang wan hudah baisi makna. Lain pada ilmu morfologi, nang manyambat kata marupakan satuan pangganalnya dalam prusis paulahannya (kata diulah matan bantuk dasar baik ngitu morfem dasar taikat atawa morfem bibas, kambuhan morfem) lawan prusis morfologis nang kaya afiksasi, reduplikasi, wan komposisi.[2]

Daptar Jujuhutan babak

  1. ^ a b c d e f g Dasar-dasar Ilmu Sintaksis bahasa Indonesia. Yogyakarta: Ar-Ruzz Media. 2020. hlm. 13–17. ISBN 978-602-7874-14-5. 
  2. ^ a b Tarmini, W., & Sulistyawati, R. (2019). Sintaksis bahasa indonesia. Jakarta: UHAMKA.
  3. ^ Hasanudin, C. (2018). Kajian sintaksis pada novel sang pencuri warna karya yersita. Jurnal Pendidikan Edutama, 5(2), 19-30.
  4. ^ Noortyanti, Rusma (2017). Buku Ajar sintaksis. Yogyakarta: Penebar Pustaka Media. hlm. 10. ISBN 978-602-5414-27-5.