Garaha bulan tajadi wayah sapalih atawa sabarataan panampang Bulan tatukup ulih humbayang Bumi. Ngitu tajadi bila Bumi baandak di antara Matahari wan Bulan di sabuting garis lurus nang sama, jadi sinar Matahari kada kawa mancapai Bulan marga tahalangi ulih Bumi.

Bamamacam citra garaha bulan wayah 3 Marit 2007
Pasa garaha bulan
Diagram garaha bulan: Humbayang Bumi nang manukupi Bulan
Garaha bulan sabalum jadi garaha hibak wayah tahun 2011

Astrunumi babak

Lawan panjalasan lain, garaha bulan cungul bila Bulan rahatan baupusisi lawan Matahari. Tagal marga kapirutan bidang urbit Bulan tahadap bidang ikliptika saganal 5°[1], maka kada saban upusisi Bulan lawan Matahari cagar maulah tajadinya garaha bulan. Patatakan bidang urbit Bulan lawan bidang ikliptika cagar mancungulakan 2 buah titik tatak nang disambat node, yaitu titik di mana Bulan manatak bidang ekliptika. Garaha bulan ngini cagar tajadi wayah Bulan baupusisi di node ngitu. Bulan mamarluakan waktu 29,53 hari gasan bagarak matan sabuting titik upusisi ka titik upusisi lainnya. Maka samustinya, lamun tajadi garaha bulan, cagar diumpati lawan garaha Matahari marga kadua node ngitu baandak di garis nang mahubungakan antara Matahari lawan Bumi.

Sabujurnya, wayah kajadian garaha bulan, rancak Bulan masih kawa dijanak. Ngini marga masih adanya sinar Matahari nang diliungakan ka ampah Bulan ulih atmuspir Bumi, wan kabanyakan sinar nang diliungakan ngini baisi sapiktrum cahaya habang. Ngitulah marganya wayah garaha bulan, Bulan cagar nampak bakalir kadap, kawa bakalir habang tambaga, bigi ramania, atawa jua suklat. Garaha bulan kawa dijanaki lawan mata tilanjang wan kada babahaya sama sakali.

Agama wan budaya babak

Wayah garaha bulan rahatan balangsung, umat Islam nang tajanak atawa mangatahui garaha ngitu disunahakan gasan manggawi sambahyang garaha (sambahyang kusup).[2]

Macam-macam garaha Bulan babak

Garaha Bulan kawa dibagi jadi talung, yaitu:

  • Garaha bulan hibak

Garaha bulan hibak tabagi jadi dua, yaitu:

    • garaha bulan hibak nigatip: Wayah garaha ngini, Bulan cagar pas baandak di dairah NTT wan kalir Bulan jadi habang tagal kada rata.
    • garaha bulan hibak pusitip: Wayah garaha ngini, Bulan malalui titik pusat dairah umbra wan kalir Bulan jadi habang liput.
  • Garaha bulan sapalih

Wayah garaha ngini, Bumi kada sabarataannya mahalangi Bulan matan sinar matahari. Sadangakan sapalih pammukaan Bulan nang lain baandak di dairah panumbra. Jadi masih ada sapalih sinar Matahari nang sampai ka pamukaan Bulan.

  • Garaha bulan panumbra

Wayah garaha ngini, sabarataan palihan Bulan baandak di palihan panumbra. Jadi Bulan masih kawa tajanak matan kalir nang suram.

Jujuhutan babak

  1. ^ Materi Gerak Bumi dan Bulan Kelas VI - Agus Fany Chandra Wijaya - Digital Learning Lesson Study - 2010
  2. ^ Koesno, Dhita (30-11-2020). "Shalat Gerhana Bulan Penumbra 30 November: Tata Cara, Waktu & Niat". tirto.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 21-5-2021.